Katedra i Klinika Chirurgii Zwierząt

W Katedrze i Klinice Chirurgii Zwierząt prowadzone są zajęcia dydaktyczne z następujących przedmiotów:

anestezjologia i chirurgia ogólna,
chirurgia operacyjna zwierząt w ramach modułów gatunkowych,
okulistyka,
stomatologia,
ortopedia
radiologia

Jako przedmioty fakultatywne prowadzone są:

onkologia,
biomateriały,
neurologia i elementy neurochirurgii

Ćwiczenia prowadzone są w przeważającej części na materiale klinicznym. Studenci V i VI roku odbywają staże kliniczne stanowiące praktyczne uzupełnienie ćwiczeń.

Na Wydziale Biologii i Hodowli Zwierząt, kierunku Hipologia i Jeździectwo, na studiach stacjonarnych II stopnia pracownicy Katedry prowadzą zajęcia z przedmiotu Pierwsza pomoc weterynaryjna.

Oprócz wielu wcześniej wydanych pozycji podręcznikowych do cennych materiałów opublikowanych w ostatnim okresie, pomocnych w dydaktyce należy wliczyć

Anestezjologię zwierząt domowych i laboratoryjnych prof. dr hab. Edwarda Komara,
Kucie kopyt koni ze współautorstwem prof. dr hab. Piotra Silmanowicza
jak również liczne publikacje o charakterze praktycznym w krajowych i zagranicznych czasopismach zawodowych. Dr Aleksandra Sobczyńska-Rak jest współautorem podręcznika – Tumor angiogensis, z zakresu onkologii dotyczącego neoangiogenezy.

Pracownia Radiologii i Ultrasonografii

Jednostka wypełnia zadania w zakresie dydaktyki i działalności klinicznej. Prowadzi specjalizacyjne szkolenie podyplomowe dla lekarzy weterynarii z zakresu Radiologii Weterynaryjnej.

Pliki Word i Power Point do pobrania

Katedra i Klinika Chirurgii Zwierząt

Analiza dorobku naukowo-badawczego pracowników Katedry i Kliniki Chirurgii Zwierząt pozwala na wyodrębnienie następujących dziedzin badań:

– chirurgii operacyjnej, eksperymentalnej i biomateriałów,

– ortopedii,

– okulistyki,

– anestezjologii,

– stomatologii,

– onkologii,

– neurologii.

W okresie ostatniego dziesięciolecia badano nowo wprowadzane środki do sedacji i znieczulania zwierząt.

W ramach działalności statutowej realizowano tematy o dużej wartości aplikacyjnej. Należy wliczyć do nich badania:

a/ dotyczące najnowszych metod leczenia powikłań w gojeniu złamań kości długich,

b/ nad diagnostyką i leczeniem chorób spojówek i rogówki oraz występowaniem i diagnostyką wrodzonych chorób narządu wzroku,

c/ nad wykorzystaniem nowoczesnych technik i środków leczniczych w chirurgii klinicznej, w których uwzględniono – metody leczenia chorób przyzębia u zwierząt mięsożernych, postępowanie i rozpoznawanie chorób przewodu pokarmowego z zastosowaniem technik endoskopowych, zastosowanie nowych biomateriałów w leczeniu złamań kości i chorobach przyzębia, a także w gojeniu ubytków krytycznych kości i chrząstki stawowej u psów oraz u zwierząt nieudomowionych.

Pokaźny dorobek pracowników Kliniki stanowią badania nad procesami nowotworowymi u zwierząt, a także analiza sekwencji DNA w tkankach zdrowych i chorobowo zmienionych u psów. Badania kierowane przez dr Adama Brodzkiego nad skutecznością leczenia farmakologicznego i chirurgicznego nowotworów hormonozależnych w zależności od wyników badań laboratoryjnych uzyskały grant MN i SZW. Na badania dotyczące dwufazowego sprężystego biomateriału kościozastępczego w badaniach in vivo grant MN i SZW uzyskała dr hab. Izabela Polkowska. Realizowano także we współpracy z AGH z Katedrą Bimateriałów AGH grant dotyczący resorbowalnych biomateriałów polimerowych do regeneracji tkanki kostnej.

Pracownia Radiologii i Ultrasonografii

Obecny kierunek badań jednostki obejmuje zakres chorób dojrzewania szkieletowego u psów. Prowadzone są badania rentgenometryczne układu kostnego. W obszarze zainteresowań naukowych pracowników znajdują się również badania nad rozwojem i inwazją tkanek przez procesy nowotworowe u zwierząt, szczególnie nowotworów jąder i gruczołu krokowego. Trwają prace w zakresie badań obrazowych chorób zwierząt egzotycznych. Pracownicy biorą udział w organizowanych na terenie kraju oraz poza jego granicami konferencjach naukowych i szkoleniach. Z zakresu ultrasonografii kwalifikacje podnoszono min. w trakcie szkoleń organizowanych przez PTU. Wyniki badań prezentowano własnych podczas europejskich spotkań European Veterinary Diagnostic Imaging (Ghent 2004, Monachium 2005, Giessen 2010, Londyn 2011, Cascais 2013). Owocem kontaktów z zagranicznymi ośrodkami naukowymi są odbyte staże na Wydziale Weterynaryjnym Szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolniczych w Uppsali (dr Renata Komsta 2010, dr Anna Łojszczyk – Szczepaniak 2013).

Główne kierunki badań:

możliwość stosowania akupunktury w lecznictwie zwierząt; efektywność leczenia chorób przewodu pokarmowego u koni; nowe metody znieczuleń u psów i koni; etiopatogeneza i leczenie chorób spojówek i rogówki; nowoczesne sposoby leczenia następstw wypadków (złamania kości, rany). Badania terenowe nad występowaniem i terapią z.z.o; badania wstrząsu pourazowego u psów; badania przydatności nici i taśm węglowych w praktyce; choroby “neo” w praktyce małych zwierząt.

Osiągnięcia:

wprowadzono własną metodę zamykania kanału pachwinowego; opracowano sposób postępowania przy przerwaniu przegrody nosowej; zastosowano luźne magnesy do zapobiegania urazowemu zapaleniu czepca i otrzewnej; opracowano metody leczenia otwartych ran jam maziowych; wprowadzono nowoczesne metody znieczuleń zwierząt oraz nowe sposoby leczenia złamań kości.

Klinika chirurgiczna wyodrębniła się w 1945 roku z Polikliniki Weterynaryjnej zorganizowanej 1 kwietnia 1945 roku przez lek. wet. Władysława Bilińskiego i Wacława Patyrę przy współudziale lek. wet. Rudolfa Kurczaka. Kierownikiem jej został mianowany podpułkownik lek. wet. Franciszek Klepaczko, który od marca 1945 roku prowadził wykłady i ćwiczenia z zakresu weterynarii wojskowej. Po jego przejściu na emeryturę w 1961 roku kierownictwo katedry i Kliniki objął doc. dr Mieczysław Lewandowski.

Początkowo Katedra zajmowała część budynku przy Al. Racławickich 9. W 1958 roku Katedrę i Klinikę przeniesiono do nowych budynków przy ul. Głębokiej.

Zajęcia dydaktyczne prowadzone są w formie ćwiczeń klinicznych, w których materiałem są chore zwierzęta leczone ambulatoryjne i stacjonarnie. W klinice studenci odbywają staże, które stanowią praktyczne uzupełnienie ćwiczeń.

Ćwiczenia programowe w Katedrze i Klinice Chirurgii Zwierząt prowadzone są na III, IV, V i VI roku studiów. Tematyka ćwiczeń obejmuje anestezjologię i intensywną terapię, chirurgię operacyjną, stomatologię, okulistykę, onkologię i ortopedię. Przedmiotem wykładowym nie objętym programem ćwiczeń jest neurologia.

Problematyka badawcza obejmuje prace nad występowaniem, patogenezą, rozpoznawaniem i leczeniem chorób chirurgicznych zwierząt gospodarskich i towarzyszących. Analiza kilkudziesięcioletniego dorobku naukowo-badawczego pracowników Kliniki pozwala na wyodrębnienie następujących dziedzin badań: Chirurgii (operacyjnej i eksperymentalnej), ortopedii, okulistyki, anestezjologii, onkologii i innych.

Pierwsze prace badawcze z zakresu Chirurgii operacyjnej dotyczyły udoskonalenia technik operacyjnych i leczenia zachowawczego oraz wprowadzania do praktyki klinicznej nowych środków farmakologicznych. Do praktycznych osiągnięć zaliczyć należy opracowanie nowej metody zamknięcia kanału pachwinowego. Liczącym się faktem było wprowadzenie do praktyki klinicznej nowej metody trzebienia knurów, opracowanie sposobu postępowania przy przerwaniu przegrody nosowej u buhajów za pomocą zastosowania szwu odroczonego. Do prac wnoszących duży wkład praktyczny należą badania dotyczące: profilaktycznego stosowania luźnych magnesów w zapobieganiu chorobom przedżołądków u przeżuwaczy, gojenia się ran żwacza a także powłok brzusznych po rumenotomii.

W wymienionym okresie zespół Kliniki Chirurgicznej wykonał liczne prace naukowo-badawcze z zakresu chirurgii eksperymentalnej, które były realizowane samodzielnie lub we współpracy z Katedrami i Zakładami Wydziału Medycyny Weterynaryjnej, a także spoza uczelnianymi ośrodkami naukowo-badawczymi. We współpracy z Akademią Medyczną wykonano badania dotyczące: formowania się krążenia obocznego przy niedrożności żyły czczej dogłowowej u psów, motoryki przewodu pokarmowego po wagotomii u psów, wpływu i reakcji organizmu na zespolenie narządów wewnętrznych oraz możliwości stosowania klejów cyjanoakrylowych w zabiegach kosmetycznych u zwierząt, sposobów wgajania się protez naczyniowych dwustronnie welurowych typu Dallon, wskazań do stosowania noża ultradźwiękowego w chirurgii, a także przyczyn i warunków rozwoju ARDS. Nawiązano także współpracę z AGH w Krakowie w celu opracowania i wprowadzenia do praktyki klinicznej nowych materiałów biomedycznych z włókien węglowych, ich kompozytów oraz hydroksyapatytu.

Duże zainteresowanie w kraju i za granicą zyskały badania kliniczne i eksperymentalne z zakresu ortopedii. Na szczególne wyróżnienie zasługują prace Profesora Lewandowskiego dotyczące występowania i leczenia szczudłowatości u źrebiąt poprzez tenotomię głowy wsporowej. Opracowano i wdrożono do praktycznego stosowania metodę leczenia przypadków porażenia nerwu udowego w powikłaniach mięśniochwatu porażennego koni. Duże praktyczne znaczenie wnosiło opracowanie nowej metody leczenia otwartych ran jam maziowych. Liczne są cytowania dotyczące badań Lipińskiej i wsp. nad rolą kompwetsów immunologicznych w przebiegu zapalenia stawu u świń immunizowanych i nieimmunizowanych włoskowcem różycy oraz wirusem choroby Aujeszky’ego.

Wśród istotnych osiągnięć należy wymienić badania nad zastosowaniem niskich temperatur. Krioterapię stosowano w leczeniu raka strzałki i podeszwy u koni, wrzodów podeszwy u bydła, trudno gojących się ran i ziarniniaków, nowotworów a także w niektórych chorobach oczu.

Wykonano również badania kliniczne nad wykorzystaniem metody „Zespol” w leczeniu złamań kości długich u psów.

Warunkiem koniecznym do wprowadzania nowych technik był postęp w anestezjologii. Postęp ten dobitnie odzwierciedla zakres i metodyka prac badawczych w latach 50. Zajmowano się wtedy głównie wpływem pochodnych chloropromazyny na organizm różnych gatunków zwierząt. Następne prace dotyczą barbituranów oraz skojarzonego działania benzodwuazepin. Prace naukowe z dziedziny anestezjologii z racji coraz większego potencjału badawczego nabierają w latach 70. i 80 charakteru badań kompleksowych. Do osiągnięć znacznie poszerzających wiedzę o lekach anestezjologicznych należały badania dotyczące stosowania środków sterydowych i ketaminy u zwierząt domowych i wolnożyjących. Na specjalną uwagę zasługują prace dotyczące neuroleptanalgezjii, akupunktury oraz stosowania prądu elektrycznego do znieczulania owiec i psów. Dużą uwagę zwracano na opracowanie znieczuleń rdzeniowych umożliwiających wykonywanie operacji u pacjentów w złym stanie ogólnym. W ostatnim okresie zajmowano się badaniami hemodynamicznymi i gazometrycznymi w przebiegu znieczulenia propofolem.

Obecnie w Katedrze i Klinice Chirurgii Zwierząt prowadzi się badania nad leczeniem powikłań pooperacyjnych kości długich przy użyciu stabilizatorów zewnętrznych u małych zwierząt, sposobami postępowania i leczenia w złamaniach kości długich u ptaków nieudomowionych, warunkami gojenia się wrzodów rogówki u małych zwierząt i diagnostyką i terapią przewlekłego powierzchownego zapalenia rogówki oraz suchego zapalenia spojówek i rogówki, mechanizmami i sposobami leczenia paradontopatii i wykorzystania różnych aparatów do ortodontycznego leczenia wad zgryzu.

W coraz większym stopniu wprowadza się do praktyki klinicznej oraz do badań naukowych chirurgię małoinwazyjną – endoskopową oraz artroskopową.

Poza licznymi osiągnięciami na polu naukowo-badawczym o rozwoju Katedry i Kliniki Chirurgicznej na przestrzeni lat świadczy stały wzrost liczby pacjentów, a także ciągłe poszerzanie zakresu usług.