SPRAWOZDANIE
Z REALIZACJI  WARSZTATÓW DLA FINALISTÓW KONKURSU
„CZŁOWIEK W ŚRODOWISKU”

W dniach 13-14. 04.2023 r. w Poleskim Parku Narodowym oraz Roztoczańskim Parku Narodowym odbyły się warsztaty dla 50 finalistów konkursu ekologicznego „Człowiek w Środowisku” zorganizowane przez Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (Katedra Inżynierii Środowiska i Geodezji), Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie, VI Liceum Ogólnokształcące im. Hugona Kołłątaja w Lublinie, I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie, Roztoczański Park Narodowy (RPN), Poleski Park Narodowy (PPN) oraz Kurier Lubelski.

 Warsztaty w Poleskim Parku Narodowym

W dniu 13.04.2023 r. po przejeździe z Lublina do Urszulina i zakwaterowaniu pierwszej grupy finalistów konkursu w Hotelu Drob w godzinach 11.00-14.00 odbyła się I część warsztatów na terenie Ośrodka Dydaktyczno-Administracyjnego PPN w Urszulinie. Finalistów warsztatów powitał Dyrektor Poleskiego Parku Narodowego, Jarosław Szymański. W tej części finaliści wzięli udział w projekcji filmu „Na moczary i do kniei”, który miał na celu poznanie walorów przyrodniczych Poleskiego Parku Narodowego, następnie licealiści uczestniczyli w prezentacji diaporamy „Żółw Błotny w Poleskim Parku Narodowym” i zajęciach w Ośrodku Ochrony Żółwia Błotnego. Zajęcia poprowadzili pracownicy Poleskiego Parku Narodowego: Anna Myka-Raduj, Waldemar Raduj i Radosław Olszewski, którzy przybliżyli uczestnikom budowę, zachowania, rozmnażanie i rozwój oraz zasady ochrony żółwia błotnego w PPN. W godzinach 15.00-19.30 odbyła się II część warsztatów, która zaczęła się od wizyty w ośrodku edukacyjnym „Poleskie Sioło” w Wytycznie. W tym najnowszym ośrodku edukacyjnym PPN odbyły się zajęcia pokazujące trudy życia codziennego na poleskiej wsi, prezentujące też eksponaty związane z tradycyjnym poleskim domostwem – zajęcia prowadzili pracownicy PPN.

Następnie profesor Tadeusz Siwiec zapoznał uczniów z budową i działaniem innowacyjnej hybrydowej hydrofitowej oczyszczalni ścieków przy osadzie służbowej PPN w Kulczynie. Uczniowie ze szkół średnich województwa lubelskiego mogli się przekonać na własne oczy, że jest możliwe ponowne wykorzystanie oczyszczonych ścieków, np. do spłukiwania toalety, mycia samochodu, czy podlewania roślin. Tego dnia odbyły się też zajęcia terenowe na ścieżce dydaktycznej „Czahary” pt. „Chodzi, lata, pływa – ptak się nazywa”. Dzięki drewnianym kładkom pracownicy PPN – Pani Anna Myka-Raduj i Pan Waldemar Raduj przeprowadzili uczestników tego wyjazdu przez tereny Bagna Bubnów zapoznając jednocześnie z niezwykłymi tajemnicami torfowisk. Wszyscy uczestnicy warsztatów wypatrywali też najmniejszego migrującego ptaka Europy – wodniczkę z rodziny trzciniaków, który upodobał sobie właśnie za siedlisko trzciny PPN. Ten dzień pełen przyrodniczych wrażeń został zakończony kolacją integracyjną przy grillu przygotowaną przez Hotel Drob.

Drugiego dnia warsztatów – 14.04.2023 r. po przyjeździe do Załucza Starego zajęcia były kontynuowane w Ośrodku Dydaktyczno-Muzealnym Poleskiego Parku Narodowego, gdzie pracownicy PPN zaprezentowali finalistom zgromadzone tutaj eksponaty, nie tylko przyrodnicze, ale też archeologiczne, etnograficzne i historyczne, a także pokazali Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt. Pan profesor Tadeusz Siwiec zapoznał uczniów z funkcjonowaniem hybrydowej hydrofitowej oczyszczalni ścieków w kształcie żółwia, znajdującej się na terenie ośrodka. Ostatnim punktem warsztatów były zajęcia terenowe na ścieżce przyrodniczej „Dąb Dominik” pt. ”Tropem dębu i rosiczki”, gdzie można było podziwiać walory przyrodnicze tej ścieżki, jednakże największą jej atrakcją okazało się zarastające Jezioro Moszne, uczestnicy mogli obserwować, jak na części powierzchni jeziora unosi się kożuch roślinności nazywany spleją, składający się głównie z mchów torfowców, dostrzegliśmy też młode rosiczki – rośliny owadożerne. W tym miejscu dr hab. Artur Serafin wskazał na czynne formy ochrony przyrody na terenie PPN omawiając unijny projekt restytucji reliktów borealnych: wierzby lapońskiej i wierzby borówkolistnej. Wyprodukowane metodami in vitro osobniki zasiliły naturalnie występujące zbiorowiska tych gatunków w różnych miejscach PPN, w tym właśnie  na terenie torfowisk przejściowych przy jeziorze Moszne. Zwrócono również uwagę na fluktuacje klimatyczne, które mogą być przeszkodą dla utrzymania się gatunków, które pod względem genezy związane są ze zlodowaceniem.

Z ramienia Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie w wyjeździe do Poleskiego Parku  Narodowego udział wzięli dr hab. Artur Serafin oraz prof. Tadeusz Siwiec. Opiekunami uczniów byli nauczyciele I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie – Pani Anna Jonak – nauczyciel biologii i Pani Teresa Świś – nauczyciel chemii.

Warsztaty w Roztoczańskim Parku Narodowym

Warsztaty dla drugiej grupy finalistów konkursu były prowadzone również na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego. W dniu 13.04.2023 r. referat inauguracyjny dotyczący funkcji ustawodawczych Roztoczańskiego Parku Narodowego oraz bioróżnorodności Roztocza wygłosił Pan Tadeusz Grabowski – zastępca dyrektora Roztoczańskiego Parku Narodowego. Następnie uczniowie mieli okazję zwiedzić Ośrodek Edukacyjno – Muzealny, podziwiając wystawę pt.: „W krainie jodły, buka i tarpana”. Dyrektor RPN, Pan Andrzej Wojtyło, opowiedział o dwóch płaszczyznach funkcjonowania parku, które obejmują proekologiczne działania przyjazne środowisku i ochronę dzikiej przyrody. Niewątpliwie dużym zainteresowaniem wśród uczestników cieszyły się zajęcia terenowe na ścieżce historyczno – przyrodniczej na Bukową Górę, w Izbie Leśnej we Floriance oraz na ścieżce dendrologiczno – krajobrazowej na trasie Górecko Stare – Florianka.

Jednym z głównych zagadnień poruszanych podczas 2 dnia warsztatów były również problemy zagospodarowania wód opadowych i oczyszczania ścieków na terenie parku. Profesor Krzysztof Jóźwiakowski – kierownik Katedry Inżynierii Środowiska i Geodezji Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, ciekawie przedstawił nowatorskie technologie oczyszczania ścieków za pomocą oczyszczalni hydrofitowych oraz możliwości zagospodarowania wód opadowych np. do mycia samochodów, czy podlewania zieleni. Uczestnicy dowiedzieli się, że współpraca Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie i RPN zaowocowała utworzeniem 3 oczyszczalni hydrofitowych i jednej instalacji do zagospodarowania wód opadowych na terenie parku. Młodzież miała okazję zdobyć informacje na temat działania i korzyści płynących z zastosowania tego typu rozwiązań.

Z ramienia Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie w wyjeździe do Roztoczańskiego Parku udział wziął Prof. Krzysztof Jóźwiakowski oraz nauczyciele VI Liceum Ogólnokształcącego im. Hugona Kołłątaja w Lublinie: Pani Dyrektor Marzena Kamińska – nauczyciel biologii, Pani Katarzyna Winiarczyk – nauczyciel chemii, Pani Joanna Kosior – nauczyciel fizyki, jak również Pani Halina Smyk – Dyrektor I LO w Chełmie.

Około godziny 17.00 w dniu 14.04.2023 r. zakończył się pełen wrażeń przyrodniczych ciekawy wyjazd dla finalistów konkursu pt. „Człowiek w środowisku”, mający na celu dalsze rozwijanie wiedzy i świadomości przyrodniczej licealistów szkół województwa lubelskiego. Poza zajęciami był także czas na integrację przy ognisku, podczas którego uczniowie z różnych szkół mogli wymieniać się swoimi doświadczeniami i wiedzą na temat szeroko pojętej ochrony środowiska. To był bez wątpienia, cudownie spędzony czas, obfitujący
w nowe znajomości oraz poszerzenie świadomości na temat dbania o otaczającą nas przyrodę. Serdecznie dziękujemy wszystkim prelegentom za zastrzyk energii do działania w zakresie ekologii!

Anna Jonak, Joanna Kosior, Krzysztof Jóźwiakowski