Badania prowadzone w Jednostce służą poszerzeniu wiedzy w dziedzinie rolnictwa z zakresu zagadnień zootechnicznych, związanych z żywieniem zwierząt gospodarskich, głównie bydła, trzody chlewnej, koni i drobiu.

Badania Finansowane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2017 r.

Główne kierunki działalności naukowo-badawczej Jednostki dotyczą fizjologii żywienia zwierząt gospodarskich, gospodarki paszowej, dodatków paszowych, wartości pokarmowej nowych odmian roślinnych materiałów paszowych. Istotnymi zagadnieniami w tej działalności są biotechnologiczne aspekty produkcji żywności oraz wykorzystanie naturalnych dodatków do środków żywienia zwierząt i ludzi oraz wykorzystanie chromatografii gazowej i cieczowej (HPLC) w ocenie wartości odżywczej i dietetycznej materiałów paszowych i środków żywienia.

Prace badawcze Pracowników Instytutu w szczególności dotyczą:

1. Zastosowania wybranych bezpiecznych materiałów i dodatków paszowych w żywieniu zwierząt, a w szczególności:

­ enzymów (fitaza), kwasów organicznych i ziół do pasz dla świń

­ dodatków glukogennych w żywieniu wysokowydajnych krów mlecznych

­ fitobiotyków i prebiotyków (inulina) w żywieniu zwierząt monogastrycznych

­ ziół i nasion lnu w żywieniu bydła mlecznego i mięsnego

­ koncentratu białkowo-ksantofilowego z lucerny, dla różnych gatunków i grup produkcyjnych zwierząt

2. Optymalizacji żywienia zwierząt przy uwzględnianiu nowych systemów oceny wartości pokarmowej pasz i potrzeb tych zwierząt, z uwzględnieniem wskaźników biochemicznych i hematologicznych krwi

3. Wpływu różnych komponentów paszowych i bezpiecznych dodatków do pasz na poprawę zdrowotności zwierząt, reprodukcję, odchów i tucz oraz walory dietetyczne surowców odzwierzęcych, a także aspektów ekologicznych: ograniczania wy­dalania azotu i fosforu do środowiska.

4. Bromatologii, w tym oceny spożycia żywności, sposobu żywienia i stanu odżywienia różnych grup ludności oraz wpływu postępowań żywieniowych na stan zdrowia ludności. Prowadzonesą: monitoring zawartości metali toksycznych w żywności;ocena wpływu metali toksycznych na organizm ludzi i zwierząt;ocena sposobów ograniczania kumulowania się metali toksycznych w organizmie; badania wpływu różnych czynników na skład mineralny żywności.

W efekcie prowadzonych badać w ostatnich latach opracowano:

– autorski skład i technologię produkcji suplementu diety na bazie koncentratu białkowo-ksantofilowego z lucerny pod nazwą „Medisat”,

– propozycję zastosowania dodatku koncentratu białkowo-ksantofilowego z lucerny (Medicagosativa) w żywieniu świń i drobiu z przeznaczeniem dla przemysłu paszowego i hodowców zwierząt,

– technologię możliwości produkcji koncentratu białkowo-ksantofilowego z lucerny (Medicagosativa) z wykorzystaniem zasobów cukrowni,

– zalecenia dla praktyki dotyczące nowoczesnych rozwiązań technologicznych odnośnie produkcji mieszanek paszowych i żywienia świń,

– receptury i zasady stosowania immunostymulujących mieszanek ziołowych w ekologicznym żywieniu krów, cieląt, świń i drobiu,

– zasady stosowania dodatków glukogennych do dawek dla krów mlecznych w okresie okołowycieleniowym,

– propozycję, receptur mieszanek z przeznaczeniem dla przemysłu paszowego i hodowców zwierząt, zastosowania nasion i ekstrudatu lnu i roślin strączkowych w żywieniu zwierząt.

– zalecenia do Norm Żywienia Świń (2013) w ramach badań na rosnących świniach przy żywieniu paszą o obniżonym poziomie białka, z uwzględnieniem bilansowania aminokwasów egzogennych strawnych do końca jelita cienkiego.

W okresie ostatnich 10 lat realizowano w Instytucie projekty badawcze finansowane ze środków m.in.: KBN, MNiSzW, NCN, NCBiR, MRiRW, np.:

16. HOR-re-401-181/07 – Efektywność ekologicznego systemu odchowu prosiąt i tuczu świń z wykorzystaniem własnych zasobów paszowych lub z udziałem mieszanek z wytwórni z certyfikatem ekologicznym, (2007); kierownik: prof. dr hab. E. R. Grela
17. 1440/P01/2007/32 – Wykorzystanie preparatów glukogennych w dawkach dla krów mlecznych opartych na zbożach o zróżnicowanej degradacji skrobi w przedżołądkach, (2007-2009); kierownik: dr hab. R.Klebaniuk, prof. nadzw. UP
18. PBZ-MEiN-5/2/2006 – Badania na rosnących świniach przy żywieniu paszą o obniżonym poziomie białka z uwzględnieniem bilansowania aminokwasów egzogennych strawnych do końca jelita cienkiego, zastosowanie dodatków paszowych oraz systemu do woli i restrykcyjnego, w projekcie: Nowe metody i technologie dezodoryzacji w produkcji przemysłowej, rolnej i gospodarce komunalnej, koordynowanego przez Politechnikę Wrocławską,(2007-2010); kierownik: prof. dr hab. E. R. Grela
19. RR-re-401-338/08 – Badania nad efektywnością żywienia ekologicznego różnych mieszańców rosnących świń przy wykorzystaniu pasz własnych z dodatkiem certyfikowanych mieszanek uzupełniających lub premiksów z udziałem ziół (2008); kierownik: prof. dr hab. E. R. Grela
20. RR-re-401-15-163/09 – Badania nad efektywnością żywienia ekologicznego loch i odchowu prosiąt wybranych ras i mieszańców przy modelu paszowym opartym o pasze własne bez lub z dodatkiem mieszanek uzupełniających z wytwórni certyfikowanych, (2009); kierownik: prof. dr hab. E. R. Grela
21. N R12 0005/2009 – Opracowanie technologii produkcji koncentratu białkowo-ksantofilowego z lucerny (Medicagosativa) na bazie zaplecza technicznego cukrowni oraz jego zastosowanie dla poprawy dobrostanu oraz efektywności produkcji zwierzęcej, (2009-2012); kierownik: prof. dr hab. E. R. Grela
22. RR-re-029-9-2781/10 – Możliwości ekologicznego tuczu knurków (niekastrowanych chirurgicznie samców świń) przy modelu paszowym opartym na paszach pochodzenia roślinnego z lub bez udziału mączki rybnej uzupełnionych mieszankami mineralno-witaminowymi z udziałem ziół, (2010); kierownik: prof. dr hab. E. R. Grela
23. NN 311 609 738 – Wpływ stosowania nasion różnych odmian lnu oleistego oraz ekstrudatu lnu w dawkach dla krów mlecznych i cieląt na produkcję, skład siary i mleka oraz wskaźniki odchowu, (2010-2013); kierownik: prof. dr hab. J.Matras
24. N R12-0067-10/2010 – Badania użyteczności wybranych surowców roślinnych zawierających inulinę i ekstraktów inuliny na rosnących zwierzętach,w projekcie: Ekstrakty inuliny, jako prebiotyczne dodatki paszowe dla zwierząt monogastrycznych, koordynowanym przez IFiŻZ PAN w Jabłonnie, (2010-2013); kierownik: prof. dr hab. E. R. Grela
25. RRre-029-19-16/11 – Ochrona zdrowia zwierząt. Wpływ ekologicznych dodatków ziołowych w żywieniu zwierząt na ich zdrowotność, (2011); kierownik: dr hab. R.Klebaniuk, prof. nadzw. UP
26. ZIZ/U-64/2011 – Using of DSM enzymes to manipulate phosphorus utilization in the grower/finishing pig. DSM Nutritional Products Limited, Wielka Brytania, (2011-2012); kierownik: prof. dr hab. E. R. Grela
27. 5435/B/P01/2011/40 – Wpływ podawania Cu, Fe, Zn w postaci chelatów o wysokim stężeniu składnika mineralnego na procesy strukturotwórcze kości kurcząt brojlerów oraz ograniczenia ich emisji do środowiska, (2011-2013); kierownik: dr hab. M. Kwiecień
28. PKre-029-5-4/12 – Ochrona zdrowia zwierząt. Wpływ ekologicznych dodatków ziołowych w żywieniu zwierząt, w tym ryb, na ich zdrowotność, (2012); kierownik: dr hab. R. Klebaniuk, prof. nadzw. UP
29. PKre-029-31-31/13 – Ochrona zdrowia zwierząt. Wpływ ekologicznych dodatków ziołowych w żywieniu zwierząt w tym ryb, na ich zdrowotność z uwzględnieniem efektów produkcyjnych, (2013);kierownik: dr hab. R.Klebaniuk, prof. nadzw. UP
30. ZIZ/U-79/2014 – Efektywność stosowania mieszanki paszowej uzupełniającej LAVIPAN® w żywieniu zwierząt. JHJ Sp. z o.o., Polska (2014-2015)  kierownik: dr hab. R. Klebaniuk, prof. nadzw. UP
31. ZIZ/U-84/2015 –Ocena efektywności preparatu cynkowego Aliosept w żywieniu prosiąt w okresie poodsadzeniowym. JHJ Sp. z o.o., Polska (2015)kierownik: prof. dr hab. Eugeniusz R. Grela
32. ZIZ/U-175/2016 – Ocena przydatności mączki guar w odchowie kurcząt rzeźnych. GreenvitSp. z o.o., Polska (2016)kierownik: dr hab. R. Klebaniuk, prof. nadzw. UP

Zgłoszenie patentowe: Opracowanie składu i technologii produkcji suplementu diety na bazie koncentratu białkowo-ksantofilowego z lucerny pod nazwą „Medisat”. Nr zastrzeżenia WIPO ST 10/C PL 396362

Stacje badawcze

Instytut nie posiada stacji badawczej, badania prowadzone są w wybranych fermach świń, bydła mlecznego i opasowego oraz drobiu, głównie na terenie regionu środkowo-wschodniej Polski.

Instytut Żywienia Zwierząt i Bromatologii

Organizatorem i pierwszym kierownikiem Katedry Fizjologii i Żywienia Zwierząt w 1944 roku był prof. Henryk Malarski. Współpracownikami w pierwszych latach istnienia Katedry byli: dr Józef Skulmowski oraz dr Zygmunt Ruszczyc. Profesor Malarski wychował dość liczną grupę późniejszych profesorów, wśród których byli: Jan Kielanowski, Józef Skulmowski(późniejszy kierownik Katedry Chemii Fizjologicznej na Wydziale Weterynaryjnym w Lublinie), dr Zygmunt Ruszczyc (późniejszy kierownik Katedry Żywienia Zwierząt we Wrocławiu), Zenon Wierzchowski, Stanisław Berger, Maria Grekowicz-Rakowska, Jan Bartnik, Franciszek Horszczaruk, Józef Kolowca, Stanisław Wójcik.

Na początku istnienia Katedry pojawiali się coraz to nowi pracownicy i odchodzili do innych placówek. Zygmunt Ruszczyc wyjechał do Wrocławia. Stanisław Berger i Maria Grekowicz-Rakowska w 1949 i 1950 r. przenieśli się do Warszawy, do Instytutu Higieny i Żywienia (aktualnie Instytut Żywności). W 1949 r. pracę w Katedrze rozpoczęli: dr Józef Kolowca, mgr Franciszek Horszczaruk, mgr Jan Bartnik i mgr Antoni Bąk. Wszyscy po 2-4 latach pracy wyjechali do innych ośrodków. W tym samym czasie pracę w Katedrze rozpoczęli nowi pracownicy: mgr Stanisław Wójcik (1950 r.), mgr Edward Wójcik (1951 r.), mgr Kazimierz Wideński (1952 r.), mgr Jan Woźnica (1952 r.), mgr Apolonia Korzeń (1953 r.).

Z chwilą powstania Wyższej Szkoły Rolniczej (1.09.1955 r.) nastąpił podział Katedry, w wyniku czego powstała Katedra Fizjologii Zwierząt przydzielona do Wydziału Weterynaryjnego, oraz Katedra Żywienia Zwierząt, włączona do Wydziału Zootechnicznego. Dwa lata wcześniej (1953 r.) do pracy w Katedrze został oddelegowany z Uniwersytetu Jagiellońskiego dr Franciszek Schmidt, który po śmierci profesora Henryka Malarskiego (1955 r.) objął kierownictwo Katedry.

W 1960 r. do pracy został przyjęty mgr Tadeusz Soroka, a w kolejnych latach zostali zatrudnieni: mgr Ryszard Jagiełło (1966 r.), mgr Jerzy Turski (1967 r.),a w 1968 r. mgr Wacław Krasucki i mgr Bogusław Makarski. W 1970 r. nastąpiły zmiany organizacyjne uczelni wyższych. Na bazie Katedry Żywienia Zwierząt i Katedry Zoohigieny utworzony został Instytut Żywienia i Higieny Zwierząt. Dyrektorem Instytutu został profesor Stanisław Wójcik.

W Instytucie istniały wówczas dwa Zakłady: Żywienia Zwierząt oraz Zoohigieny. Kierownikiem pierwszego był prof. Stanisław Wójcik, a drugiego prof. Tadeusz Majewski. Do Zakładu Żywienia przyszli w tym czasie nowi pracownicy: mgr Wanda Bojarczyk (1970 r.), mgr Jan Matras (1970 r.), mgr Jan Wojtasik (1970 r.), mgr Władysława Król (1971 r.), mgr Zdzisław Mróz (1971 r.), mgr Andrzej Tarkowski (1971 r.), mgr Jan Masiulanis (1972 r.), a z Wydziału Weterynarii- mgr Jerzy Truchliński (1973 r.). W 1974 r. do Zakładu Żywienia została przyjęta mgr Janina Wnuk, a w 1975 r. mgr Krystyna Plaur i mgr Antoni Lipiec. W 1976 r.zatrudnieni zostali kolejni pracownicy: mgr Ryszard Pisarski i mgr Eugeniusz Grela.

W 1988 r. w Zakładzie Żywienia został zatrudniony mgr Robert Krusiński, a w 1989 r. mgr Małgorzata Kwiecień. W 1990 roku na emeryturę przeszedł dr Tadeusz Soroka, a rok później (1991) dr Kazimierz Wideński. W roku 1993 nastąpiła kolejna reorganizacja. Zakład Żywienia Zwierząt stał się odrębną Jednostką, przyjmując nazwę Instytut Żywienia Zwierząt. Dyrektorem w dalszym ciągu pozostał prof. Stanisław Wójcik. W 1996 r. Profesor przeszedł na emeryturę, a rok wcześniej dyrektorem Instytutu został prof. Eugeniusz R. Grela.

W tym czasie w ramach Instytutu utworzono Pracownię Oceny Pasz (1995 r.) przekształconą w 1997 r. w Zakład Paszoznawstwa. Równocześnie w 1997 r. powołano w strukturach Instytutu Zakład Żywienia i Pracownię Biochemii, którą w 2000 roku przekształcono w Zakład Biochemii i Toksykologii. Do pracy zostali przyjęci nowi nauczyciele akademiccy: mgr Iwona Sembratowicz (1994 r.), mgr inż. Bożena Kiczorowska (1995 r.), mgr Anna Czech (1996 r.), mgr inż. Anna Winiarska-Mieczan (1996 r.) oraz początkowo na studia doktoranckie (1996 r.), a następnie na etat: dr inż. Renata Klebaniuk (2000 r.) i dr inż. Violetta Samolińska (2001 r.).

W 2001 r. Zakład Biochemii i Toksykologii został wydzielony, jako odrębna Jednostka, a w roku 2003 w strukturach Instytutu Żywienia Zwierząt utworzono Pracownię Bromatologii i Fizjologii Żywienia, przekształconą następnie w 2005 roku w Zakład. W tym czasie na emeryturę odeszła dr inż. Wanda Bojarczyk (2004 r.). W roku 2008, po dwóch latach studiów doktoranckich, została zatrudniona w Instytucie mgr inż. Edyta Kowalczuk-Vasilev, a w 2009 r. na emeryturę odeszła dr inż. Władysława Król. W roku 2010, w wyniku kolejnych zmian zachodzących zarówno w kierunkach badań jak i organizacji procesu nauczania, nastąpiła zmiana nazwy Instytutu Żywienia Zwierząt na Instytut Żywienia Zwierząt i Bromatologii oraz kolejna reorganizacja osobowa jego struktury. Przekształcono Zakład Żywienia w Zakład Żywienia Zwierząt, utrzymując Zakład Paszoznawstwa oraz Zakład Bromatologii i Fizjologii Żywienia. Na emeryturę odeszli: dr hab. Jan Wojtasik(2010 r.), dr inż. Andrzej Tarkowski(2012 r.),a w lipcu 2014 roku: prof. zw. dr hab. Wacław Krasucki. Od 01 września 2015 roku dołączył do grona pracowników Instytutu Żywienia Zwierząt i Bromatologii prof. dr hab. Bogdan Szostak, a z dniem 28 lutego 2015 roku odszedł z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, a tym samym z Instytutu, prof. dr hab. Ryszard Pisarski.

W czasie istnienia Instytutu zatrudnieni byli pracownicy techniczni. Należy tutaj wspomnieć o wieloletnich, emerytowanych byłych pracownikach: Marii Piwowarskiej, Barbarze Łatwińskiej, Alinie Dyjak, Krystynie Górniewskiej, Jerzym Romanku, Kazimierze Sutkowskiej, Lidii Kondzielskiej, Bożenie Krasuckiej, Joannie Kalisz, Barbarze Rudnickiej, Mariannie Rębiarz, Urszuli Kamińskiej, Halinie Mikulicz, Jadwidze Rzedzickiej i innych.

W okresie ponad 70 lat funkcjonowania jednostki prace doktorskie wykonało 60 osób, 11 zakończyło przewody habilitacyjne, a 6 uzyskało tytuł profesora . Wyniki realizowanych badań przedstawiono w ponad 800 rozprawach naukowych oraz w około 1400 różnego rodzaju innych publikacjach (monografie, artykuły i komunikaty naukowe, opracowania referatowe, opracowania popularnonaukowe).

Wykaz publikacji

Pracowników Instytutu Żywienia Zwierząt i Bromatologii

Instytut Żywienia Zwierząt i Bromatologii oferuje wykonanie opinii, ekspertyz, sporządzanie raportów w zakresie prowadzonej tematyki badawczej:

Żywienie zwierząt

• Analiza składu i wartości pokarmowej pasz

• Ocena wpływu procesów technologicznych na wartość pokarmową pasz
• Testowanie pasz na zwierzętach gospodarskich
• Ocena strawności pozornej składników pasz i mieszanek paszowych w badaniach na zwierzętach
• Doradztwo w zakresie żywienia zwierząt gospodarskich:

­ oznaczanie i wyliczanie wartości pokarmowej dawek i mieszanek paszowych dla różnych gatunków i grup produkcyjnych zwierząt gospodarskich

­ ocena stanu odżywienia zwierząt gospodarskich w oparciu o wskaźniki narządowe krwi (analiza wybranych hematologicznych i biochemicznych parametrów krwi zwierząt)

• Wykorzystanie prozdrowotnych pasz i dodatków paszowych w żywieniu zwierząt, w chowie ekologicznym i konwencjonalnym (głównie zioła i ich mieszaniny, preparaty fitobiotyczne, symbiotyczne, glukogenne i inne)
• Ocena produkcyjności zwierząt (mięsność, wydajność mleczna, wydajność rzeźna)
• Analiza składu surowców pochodzenia zwierzęcego (skład podstawowy, profil kwasów tłuszczowych, zawartość cholesterolu, potencjał antyoksydacyjny) – wpływ żywienia zwierząt na wartość odżywczą produktów zwierzęcych

Bromatologia

• Analiza składu i wartości pokarmowej żywności
• Ocena wpływu procesów technologicznych na wartość pokarmową żywności
• Bilansowanie jadłospisów dla różnych grup żywieniowych przy zastosowaniu różnych diet

Analizy laboratoryjne w materiałach biologicznych:

Kontakt:

LABORATORIUM Instytutu Żywienia Zwierząt i Bromatologii

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13

20-950 LUBLIN

tel.: 81 445 6695; 81 445 6713

email:

Ceny do uzgodnienia.

Współpracujemy, – jako jednostka organizacyjna oraz indywidualni eksperci – z wieloma przedsiębiorstwami. W zakresie pokrewnych badań Instytut deklaruje chęć współpracy z innymi partnerami.