Początki

23 kwietnia 1945 r. Rektor Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej w Lublinie powołał profesora zwyczajnego Jana Tomaszewskiego na kierownika Katedry Gleboznawstwa na Wydziale Rolnym i aktem tym zapoczątkował rzeczywiste zaistnienie Katedry Gleboznawstwa.
Początki Katedry Gleboznawstwa były bardzo skromne. Jak pisze prof. Jan Tomaszewski “w momencie powstania mogłem zatrudnić jednego adiunkta – łąkarza dr. E.Paciorkowskiego i jednego asystenta mgr. J.Rokickiego – antropogeografa, których należało przeszkolić w kierunku nauki gleboznawstwa”.

Prof. Jan Tomaszewski otrzymał dla swej Katedry skromną bazę lokalową. Były to dwa duże pokoje, w budynku tzw. Gubernialnym, później Rektoratu UMCS przy Placu Litewskim, z których jeden został przeznaczony na salę wykładową, a drugi dla personelu nauczającego. Środki finansowe na badania również nie były imponująco duże. Profesor napisał, że za dotacje mógł kupić “świder grajcarkowy, szpadel, aneroid z termometrem, 40 pudełek tekturowych, 12 arkuszy papieru rysunkowego”. Z pomocą przyszedł Katedrze Instytut w Puławach, który dostarczył pewną ilość pomocy naukowych, w tym 3 mapy gleboznawcze, wagę techniczną, przyrządy do analizy mechanicznej Atterberga i Sabanina oraz używaną małą suszarkę gazową. Podczas letnich wycieczek gleboznawczych profesor z asystentem mgr. J.Rokickim zbierał okazy skał macierzystych, zebrał również kilka monolitów typowych gleb, próbki różnych struktur glebowych, okazy nowotworów glebowych. Dziś, narzekając na niedostatek nowoczesnej aparatury i wyposażenie, jesteśmy pełni podziwu dla zapału i wytrwałości twórców Uczelni w dążeniu do budowy Katedry, w trudnych powojennych warunkach materialnych.

Czytając nakreślony ręką profesora Tomaszewskiego do Kroniki Katedry opis warunków powstawania naszej jednostki, nie sposób pominąć jednego ważnego zdania. Profesor pisze “Byłem niezmiernie szczęśliwy, gdy po tak straszliwej wojnie zetknąłem się z młodzieżą wyjątkowo uduchowioną i żądną wiedzy i czynów. Młodzież ta wyraźnie oddziaływała na psychikę naszą starych profesorów i dawała nam bodźce do życia i do pracy”. Wśród młodzieży, o której tak pięknie pisze prof. Jan Tomaszewski, byli obecni profesorowie: prof. dr hab. Stanisław Uziak i prof. dr hab. Saturnin Zawadzki.

Prof. J.Tomaszewski opuścił Lublin i Katedrę w 1946 roku i objął stanowisko kierownika Katedry Gleboznawstwa Wydziału Rolniczego Uniwersytetu we Wrocławiu. Jesienią 1946 roku na stanowisko kierownika Katedry Gleboznawstwa UMCS powołany został dr Bohdan Dobrzański, uczeń profesorów J.Żółcińskiego, J.Tomaszewskiego i A. Musierowicza.

Prof. dr hab. Bohdan Dobrzański, wybitny, prężny organizator i naukowiec, objął w 1946 roku skromną Katedrę Gleboznawstwa, zatrudniającą dwóch pracowników, a odchodząc do SGGW w Warszawie pozostawił w 1969 roku duży zespół tworzący znaczącą jednostkę naukową i dydaktyczną o ugruntowanej pozycji.

Powracając do historii Katedry należy odnotować, że w 1947 roku została ona przeniesiona do nieco obszerniejszego lokalu w Collegium Maius przy ul. Lubartowskiej. Jednak zasadnicza poprawa bazy lokalowej nastąpiła dopiero po przeniesieniu Katedry do nowo zbudowanego skrzydła w gmachu przy ul. Leszczyńskiego 7, w którym systematycznie, choć ciągle niedostatecznie zwiększając swą “przestrzeń życiową”, Katedra Gleboznawstwa, a obecnie Instytut Gleboznawstwa i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego, pozostaje do dziś, a zatem już ponad 55 lat.

Kadra naukowo-dydaktyczna

Trzonem każdej jednostki naukowo-dydaktycznej jest jej kadra, a szczególnie profesorowie. Katedra Gleboznawstwa miała szczęście, iż po odejściu profesora J.Tomaszewskiego na jej czele stawali ludzie, będący jednocześnie wybitnymi naukowcami i organizatorami. Świadomie podkreślam te obie role, gdyż na etapie rozwoju jednostki, gdy podejmowane są decyzje o doborze członków zespołu, o kierunkach badawczych, o rozwoju kadry naukowej, niezwykle ważne i cenne są zarówno umiejętności uczonego, jak i administratora. Profesor Bohdan Dobrzański był niekwestionowanym twórcą Katedry tak w doborze współpracowników, jak i w wytyczaniu kierunków badawczych. Jego następca, prof. dr hab. Ryszard Turski, był kontynuatorem tej linii, wydatnie i skutecznie stymulującym rozwój kadry naukowej Katedry i Instytutu. Dzięki ich polityce kadrowej obecny Instytut Gleboznawstwa i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego zatrudnia 4 profesorów zwyczajnych, 1 profesora nadzwyczajnego AR ze stopniem doktora habilitowanego, 2 adiunktów ze stopniem doktora habilitowanego, 7 adiunktów ze stopniem doktora, 1 asystenta i 1 starszego wykładowcę, należąc do najmocniejszych kadrowo jednostek w Uczelni, a w zakresie gleboznawstwa również w Polsce.

W ponad 55-letnim okresie pracowało w Instytucie wiele osób. Część osób odeszła na zawsze. Część osób zmieniła zatrudnienie, uzyskując bardzo eksponowane stanowiska w innych ośrodkach. Nie sposób wymienić wszystkich. Wspomnieć jednak należy takich wybitnych pracowników Katedry, jak:

• Prof. dr hab. Józef Piszczek – po odejściu z Katedry organizator i kierownik Katedry Gleboznawstwa WSR w Szczecinie, wieloletni Rektor tej Uczelni,
• Prof. dr hab. Stanisław Uziak – pracujący w Katedrze w latach 1949-1961, kierownik Katedry Gleboznawstwa UMCS, były prodziekan i dziekan Wydziału Biologii i Nauki o Ziemi UMCS, były rektor UMCS,
• Prof. dr hab. Saturnin Zawadzki, pracujący w Katedrze w latach 1948-1955 i 1958-1961, późniejszy organizator i wieloletni kierownik TOB IMUZ w Lublinie, członek rzeczywisty PAN, były sekretarz V Wydziału Nauk Rolniczych i Leśnych PAN,
• Prof. dr hab. Jan Gliński, pracujący w Katedrze w latach 1954-1971, współorganizator, dziś dyrektor Instytutu Agrofizyki PAN w Lublinie, członek korespondent PAN.

Katedra – Instytut może się poszczycić tym, że byli w niej zatrudnieni, chociaż w krótkim okresie czasu, tak wybitni profesorowie jak:

• Prof. dr hab. Stanisław Nawrocki (1950-1951), późniejszy kierownik Katedry Ogólnej Uprawy Roli i Roślin WSR w Lublinie, wieloletni dyrektor IUNG, członek rzeczywisty PAN.
• Prof. dr hab. Leszek Malicki (1956), obecnie kierownik Katedry Ekologii Rolniczej AR w Lublinie, członek korespondent PAN.

Wieloletnią, ofiarną pracą zasłużyli sobie na szacunek pani Irena Baranowska, pan Bronisław Szewczyk, pan Jan Tytus Łuczyński, pracownicy administracyjni i techniczni Katedry. Wymienieni i niewymienieni tutaj pracownicy Katedry – Instytutu, pomimo iż odeszli, wnieśli nieprzemijający wkład w rozwój naszej jednostki i jej obecną pozycję naukowo-dydaktyczną.

Szereg pracowników Katedry zatrudnionych w pierwszych latach po jej powstaniu pracuje nieprzerwanie do dziś. Są to:

• Prof. dr hab. Ryszard Turski – wieloletni kierownik Katedry i dyrektor Instytutu, pracuje od 1958 r.
• Prof. dr hab. Henryk Domżał – pracuje od 1962 r.
• Prof. dr hab. Maria Flis-Bujak – pracuje od 1965 r.
• Prof. dr hab. Anna Słowińska-Jurkiewicz – pracuje od 1970 r.
• Prof. dr hab. Stanisław Baran – pracuje od 1970 r.

Wszyscy inni pracownicy, z 20 letnim lub tylko nieco mniejszym stażem, a także najmłodsi pracownicy Instytutu, usilnie dbają o kontynuację znakomitych tradycji Katedry – Instytutu i jego rozwój, wynikający z potrzeby realizacji zadań stojących przed nauką w nowej sytuacji ekonomicznej i konieczności coraz bardziej nowoczesnego kształcenia kadr.

Badania

Jest zupełnie oczywiste, że podstawą wartości jednostki naukowej jest jej program badawczy. W ponad 55-letniej historii Katedry – Instytutu zadania stojące przed nauką w zakresie gleboznawstwa i zespołami badawczymi zmieniły się znacznie. Bezpośrednio po wojnie jako główne zadanie uznano przygotowanie nowej mapy gleb Polski. Już w 1948 r. prace przygotowawcze podjęli prof. dr hab. Bohdan Dobrzański i dr J.Piszczek. W pierwszej fazie prace te zmierzały do opracowania mapy gleb Polski w skali 1 : 1 000 000. W latach 1949-1956 cały zespół Katedry uczestniczył w opracowaniu mapy gleb Polski w skali 1 : 300 000, zbierając i opracowując materiały dla charakterystyki gleb województwa lubelskiego i rzeszowskiego. Przy skromnych warunkach materialnych, gdy podstawowym środkiem transportu był rower, następnie furmanka, a wreszcie samochód terenowy, prace te wymagały ogromnego poświęcenia i wysiłku całego zespołu. W pracach kartograficznych szczególnie wyróżnili się J.Piszczek, S.Uziak, S.Zawadzki, B.Zbysław, J.Borowiec, Z.Chudecki, A.Gorzała, R.Turski.

Obszerny materiał eksperymentalny i bogate doświadczenie terenowe dały podstawy do włączenia pracowników Katedry do zespołu opracowującego nową Systematykę Gleb Polski. Szczególny wkład w te opracowania wnieśli B.Dobrzański, S.Uziak, J.Piszczek, S.Zawadzki. Prace nad doskonaleniem Systematyki Gleb Polski trwają do dziś, a naszym reprezentantem w Komisji Genezy i Klasyfikacji Gleb Polski jest członek tej komisji prof. dr hab. Ryszard Turski. Również i inni pracownicy, w tym głównie prof. dr hab. Józef Borowiec, swymi pracami i opiniami w zakresie systematyki gleb czarnoziemnych i torfowych wnoszą do dziś swój wkład w proces doskonalenia systematyki gleb. Prace kartograficzne pozwoliły naszym pracownikom na zdobycie ogromnego doświadczenia. Zaowocowało to powierzeniem prof. dr hab. J.Borowcowi zadań konsultanta naukowego d/s klasyfikacji gleb na terenie województwa rzeszowskiego oraz opracowania części komentarza i kryteriów klasyfikacji dla gleb górskich tego obszaru, a prof. dr hab. R.Turskiemu obowiązków konsultanta naukowego d/s klasyfikacji gleb na terenie województwa lubelskiego i konsultanta do opracowania map w skali 1 : 25 000 i map glebowo-rolniczych w skali 1 : 5 000. Należy w tym miejscu podkreślić, iż więzi Katedry Gleboznawstwa z praktyką rolniczą były w całej historii Katedry bardzo silne, czego wyrazem są nie tylko wspomniane powyżej prace. Znaczny udział w pracach terenowych mieli ówcześni magistranci Katedry Gleboznawstwa.

Katedra Gleboznawstwa nie ograniczała swych zadań wyłącznie do prac kartograficznych. Równolegle z nimi prowadzone były i rozwijane badania podstawowe. Koncentrowały się one na następujących problemach:

1. Badania fizycznych właściwości gleb
Ten kierunek badań zapoczątkowany przez Bohdana Dobrzańskiego i kontynuowany przez Saturnina Zawadzkiego został znacznie rozwinięty początkowo pod kierunkiem B.Dobrzańskiego, a następnie przez H.Domżała, M.Malickiego, A.Słowińską-Jurkiewicz, J.Hodarę, J.Pranagala. W Katedrze – Instytucie wyodrębniono zespół badawczy i utworzono pracownię specjalistyczną.
W efekcie wieloletnich prac ten kierunek badań Instytutu należy do wiodących nie tylko w kraju. Prace w tym obszarze początkowo koncentrowały się na opracowaniu metodyki i aparatury do określania wodnych właściwości gleb (S. Zawadzki, M. Malicki, H. Domżał). Następnie prowadzono wieloletnie badania wodnych właściwości gleb piaszczystych, w tym agromelioracyjnych metod ich ulepszania wraz ze stosowaniem odpadów przemysłowych i kopalnianych (B.Dobrzański, H.Domżał).
Prace te kontynuowano, rozszerzając zakres badań o problemy wpływu czynników agrotechnicznych na fizykomechaniczne właściwości rędzin (H.Domżał), wpływ narzędzi uprawowych na agrofizyczny efekt uprawy (H.Domżał, A.Słowińska-Jurkiewicz, J.Hodara, J.Pranagal). Znacznego postępu w badaniach fizycznych właściwości gleb dokonano po zorganizowaniu pracowni i udoskonaleniu metodyki mikromorfologicznej i mikromorfometrycznej analizy struktury gleb, do czego w ogromnej mierze przyczyniły się prace A.Słowińskiej-Jurkiewicz, H.Domżała, J.Pranagala, M.Bryk. Nasza pracownia mikromorfometrycznej analizy gleb należy dziś do wiodących w kraju, a wyniki badań były kilkakrotnie nagradzane nagrodami Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministra Edukacji Narodowej.

2. Badania chemicznych właściwości gleb
Zapoczątkowali je J.Piszczek i J.Wondrausch. Najogólniej prace te zmierzały do poznania procesów zachodzących w chemizmie gleb użytkowanych rolniczo. Znaczące były badania zasobności gleb w składniki pokarmowe, prace zmierzające do opracowania metod podnoszenia urodzajności gleb, a ostatnio badania czynników chemicznej degradacji gleb. W początku lat 60 nastąpił znaczny postęp w badaniach zasobności gleb w mikroelementy jako wynik zorganizowania pracowni spektrografii (J.Gliński). Ten kierunek badań został znacznie rozwinięty w wielu pracach metodycznych (J.Gliński, A.Grajpel, J.Magierski). Znaczny wzrost uprzemysłowienia kraju doprowadził do wzrostu zanieczyszczenia metalami ciężkimi. Zaistniała więc potrzeba pilnego rozwoju badań w tej dziedzinie dla określenia skali zagrożenia w ośrodkach przemysłowych i innych częciach kraju i regionu. Znaczące wyniki w tej dziedzinie uzyskali R.Turski, S.Baran, A.Wójcikowska-Kapusta, J.Magierski. Od wielu lat w Katedrze – Instytucie Gleboznawstwa prowadzone były badania nad substancją organiczną gleb (R.Turski, M.Flis-Bujak, G.Żukowska). Wyniki tych badań były i są prezentowane w licznych rozprawach naukowych. Zwieńczeniem ich była monografia opracowana przez R. Turskiego.

3. Inne kierunki badań
W wieloletniej historii Katedry jako wiodącą w kierunkach badań należy uznać problematykę wpływu czynników antropogenicznych na właściwości i przeobrażenie gleb użytkowanych rolniczo. W wyniku wzrostu aglomeracji miejskich powstał nowy problem utylizacji odpadów i ścieków. Pracownicy Katedry podjęli stosowne badania, dotyczące możliwości wykorzystania ścieków komunalnych (J.Borowiec, R.Kosienkowski) oraz wykorzystania niekonwencjonalnych nawozów wytworzonych na bazie odpadów, do nawożenia, użyźniania i rekultywacji gleb (S.Baran, M.Flis-Bujak, W.Martyn). Od szeregu lat w Katedrze prowadzone były badania w dziedzinie erozji gleb (B.Dobrzański, R.Turski, J.Borowiec). Badania te są do dziś prowadzone z pełnym powodzeniem (R.Turski, J.Paluszek).
Od 1956 roku prowadzone były w Katedrze prace zmierzające do poznania rozmieszczenia i właściwości gleb torfowych. Prace te zostały uwieńczone monograficznym opracowaniem torfowisk Lubelszczyzny (J. Borowiec). Wśród olbrzymiej liczby publikacji naukowych, których autorami byli pracownicy naukowi Katedry Gleboznawstwa, znaczące miejsce zajmują rozprawy i monografie poświęcone charakterystycznym dla Lubelszczyzny glebom wytworzonym z utworów kredowych (R.Turski), lessów (R.Turski, A.Słowińska-Jurkiewicz), a także opracowania dotyczące specyficznych dla Lubelszczyzny utworów pyłowych niecałkowitych – lessopodobnych (B.Dobrzański, J.Borowiec i inni).
Migrację składników odżywczych w profilach glebowych w warunkach deszczowania określano na podstawie badań lizymetrycznych (M.Misztal). Badania te wykazały, że deszczowanie, obok stymulowania wzrostu roślin, przynosi również straty związane z wypłukiwaniem składników z gleby do wód gruntowych. Wody te, przenikajac do wód powierzchniowych, powodują ich eutrofizację, czego dowodzą wyniki badań prowadzonych na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim, w zlewni rzeki Bystrzycy (M.Misztal, H.Smal). Obecnie badania są kontynuowane w kierunku określenia wpływu substancji humusowych przenikających z gleb do wód na zahamowanie procesów eutrofizacji (H.Smal, S.Ligęza). Trwają również prace nad opracowaniem modelu przemieszczania składników pokarmowych w profilach glebowych (H.Smal). W ostatnim okresie w Instytucie zostały rozwinięte badania nad enzymatyczną aktywnością gleb w celu oceny antropogenicznych przeobrażeń środowiska glebowego (J.Bielińska, H.Domżał).

Dydaktyka

Katedra Gleboznawstwa znana była zawsze ze wzorowo prowadzonych zajęć dydaktycznych. Ogromną wagę przykładał do nich zarówno prof. dr hab. Bohdan Dobrzański, jak i jego następcy i współpracownicy. Znane było stanowisko prof. B.Dobrzańskiego: “samowolne opuszczenie zajęć dydaktycznych przez wykładowcę jest równoznaczne z położeniem na biurku kierownika podania o zwolnienie z pracy”. Ten szacunek i dyscyplinę w zakresie dydaktyki wpajali młodym pracownikom również ówcześni adiunkci dr Stanisław Uziak i dr Saturnin Zawadzki. W naszej Katedrze student był zawsze podmiotem, a nie przedmiotem procesu nauczania. Obecna kadra nauczająca w pełni realizuje tę zasadę.

Prof. dr hab. B.Dobrzański i jego następca prof. dr hab. Ryszard Turski za jedno z najważniejszych zadań uznawali przygotowanie pomocy dydaktycznych, a szczególnie podręczników i skryptów. Wspomnieć chociażby należy, że już w 1966 roku wydane zostały podręczniki autorstwa B.Dobrzańskiego “Gleby i ich wartość użytkowa” i “Zarys geografii gleb”, a następnie B.Dobrzańskiego i E. Chlipalskiej “Przewodnik metodyczny” i uzupełnienie do podręcznika “Gleboznawstwo ogólne” 1968 i B.Dobrzańskiego i S.Uziaka “Rozpoznawanie i analiza gleb” 1970. Każdy z nich miał wiele wydań.

Szereg opracowań dydaktycznych zostało w Katedrze – Instytucie wydanych we współautorstwie i pod redakcją prof. dr hab. R.Turskiego. Należy tu wymienić chociażby skrypt dla Wydziału Rolniczego, a następnie skrypt ogólnopolski pt. “Gleboznawstwo”, którego autorami byli R.Turski , H.Domżał, J.Borowiec, M.Flis-Bujak, M.Misztal; skrypt dla studentów Wydziału Techniki Rolniczej pt. “Gleboznawstwo z elementami geologii i mechaniki gleb”, którego autorami byli H.Domżał, A.Słowiśska-Jurkiewicz, R.Turski; skrypt dla studentów Wydziału Ogrodniczego pt. “Gleboznawstwo”, którego autorami byli R.Turski, J.Hetman, A.Słowińska-Jurkiewicz, a następnie podręcznik tych samych autorów pt. “Zarys gleboznawstwa”, czy ostatnio wydane podręczniki i skrypty S.Barana i R.Turskiego pt.”Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb”, “Wybrane zagadnienia z utylizacji i unieszkodliwiania odpadów”, “Ćwiczenia specjalistyczne z utylizacji odpadów i ścieków” oraz M.Misztala, H.Smal, A.Wójcikowskiej-Kapusty “Litosfera i jej ochrona”. W trakcie przygotowania są nowe podręczniki i skrypty zawierające treści dostosowane do naszych programów kształcenia na powoływanych przez Uczelnię specjalnościach i kierunkach.

Pracownicy Katedry – Instytutu przygotowali wiele pomocy dydaktycznych, wśród których wymienić należy monolity glebowe. Były one wykonywane jako pomoc dydaktyczna do nauki gleboznawstwa zarówno w wyższych uczelniach, jak i w średnich szkołach rolniczych. Byliśmy przez wiele lat jedynym ośrodkiem przygotowującym profesjonalnie tego rodzaju pomoce dydaktyczne.

W momencie przejęcia Katedry przez prof. dr hab. Bohdana Dobrzańskiego profesor wykładał dwa przedmioty: gleboznawstwo i torfoznawstwo. Dziś na różnych wydziałach i kierunkach studiów prowadzone są wykłady, ćwiczenia i seminaria z ponad 20 przedmiotów.

Duża wiedza i fachowość oraz zaangażowanie dydaktyczne pracowników zaowocowały powołaniem, w oparciu o kadrę Instytutu, specjalności na kierunku Agronomia pod nazwą Kształtowanie i Ochrona Środowiska Rolniczego.

Prof. dr hab. Henryk Domżał

Dyrektorem Instytutu jest prof. dr hab. Halina Smal.

Pracownicy Instytutu:

Nauczyciele akademiccy

• prof. dr hab. Heronim Olenderek, profesor, p.219
• prof. dr hab. Halina Smal, profesor, p.203
• prof. dr hab. Danuta Urban, profesor, p.207
• prof. dr hab. Anna Wójcikowska-Kapusta, profesor, p.217
• dr hab. Marta Bik-Małodzińska, profesor uczelni, p.202
• dr hab. Maja Bryk, profesor uczelni, p.9
• dr hab. Barbara Futa, profesor uczelni, p.145
• dr hab. Jacek Pranagal, profesor uczelni, p.7
• dr hab. Sławomir Ligęza, adiunkt, p.213
• dr hab. Grażyna Żukowska, adiunkt, p.210
• dr inż. Monika Jaroszuk-Sierocińska, adiunkt, p.11
• dr Marek Kamola, adiunkt, p.219
• dr hab. inż. Beata Kołodziej, adiunkt, p.11
• dr Andrzej Marzęda, adiunkt, p.219
• dr Sylwia Wesołowska, adiunkt
• dr inż. Magdalena Myszura, asystent
• mgr inż. Natalia Korcz, asystent, p.239

Pracownicy inżynieryjno-techniczni

• mgr inż. Iwona Baciurn, specjalista, p.201
• mgr inż. Elżbieta Kieliszek, specjalista, p.205
• mgr inż. Agnieszka Kłos, specjalista inżynieryjno-techniczny, p.145
• mgr inż. Natalia Korcz, starszy technik, p.239
• dr Anna Mikosz, starszy specjalista inżynieryjno-techniczny, p.239
• mgr Daniel Strzałka, specjalista inżynieryjno-techniczny, p.215
• mgr Alicja Strzałka, specjalista inżynieryjno-techniczny, p.216
• mgr inż. Małgorzata Zawiślak-Pranagal, specjalista inżynieryjno-techniczny, p.6

Doktoranci

• mgr Michał Klimczak
• mgr inż. Joanna Gmitrowicz-Iwan
• mgr inż. Joanna Trzcińska

Emerytowani pracownicy Instytutu

• prof. dr hab. Stanisław Baran
• prof. dr hab. Elżbieta Bielińska
• prof. dr hab. Józef Borowiec
• prof. dr hab. Maria Flis-Bujak
• prof. dr hab. Anna Słowińska-Jurkiewicz
• prof. dr hab. Ryszard Turski
• dr hab. Jan Paluszek
• dr inż. Jan Hodara
• mgr inż. Grażyna Piliszczuk