Początki obecnej Katedry Biochemii sięgają 1944 r. W tym roku lek wet Henryk Kraczkowski, absolwent Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, oraz lekarz Leon Heller na wniosek władz Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej rozpoczęli prowadzenie zajęć z Chemii Fizjologicznej dla studentów Wydziału Weterynaryjnego i Lekarskiego.

W 1949 r. utworzono pod kierunkiem doc. dr Józefa Skulimowskiego Katedrę Chemii Ogólnej i Fizjologicznej Wydziału Weterynaryjnego i zlokalizowano przy ul. Lubartowskiej 58a. Przez kolejne dziesięć lat prowadzono zajęcia dydaktyczne z chemii ogólnej i chemii fizjologicznej dla studentów macierzystego Wydziału oraz Wydziałów Zootechnicznego i Rolnego a także dla studentów Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UMCS.

W tym czasie prowadzono badania nad budową antygenową takich drobnoustrojów chorobotwórczych jak Brucela, Corynebacterium, Pasteurella czy Escherichia coli. W 1960 r. jednostka zmieniła nazwę na Katedrę Chemii Fizjologicznej. W latach 1967-1968 kuratorstwo sprawował prof. Grzegorz Staśkiewicz a od 1968 r. na kierownika Katedry powołano doc. dr hab. Henryka Kraczkowskiego. W 1973 r. dokonano kolejnej reorganizacji – Katedrę przemianowano na Zakład, kierownictwo powierzono prof. dr hab. Tadeuszowi Mierzejewskiemu i włączono jednostkę do Instytutu Nauk Fizjologicznych.

Lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte to rozwój badań z użyciem chromatografii i elektroforezy do badań enzymatycznych a także rozdziału białek i aminokwasów. W tym okresie poruszano w badaniach aspekty żywieniowe obejmujące skład chemiczny pasz, pierwiastki śladowe, wartość biologiczną białka pasz treściwych czy zielonek. Od 1977 r. do chwili obecnej jednostka prowadzi zajęcia z Chemii i Biochemii dla studentów macierzystego Wydziału.

W 1993 r. rozwiązano Instytut Nauk Fizjologicznych, przemianowano Zakład Biochemii na Katedrę Biochemii i na kierownika powołano dr hab. n. med. Marię Podolak-Majczak.

W latach dziewięćdziesiątych prowadzono badania w zakresie biochemii toksykologicznej i wpływu pestycydów na metabolizm. W tym czasie rozpoczęto badania nad biochemicznymi mechanizmami procesu prawidłowego i zaburzonego wydalania łożyska u krów, stresem oksydacyjnym oraz mechanizmami wysiłku u koni. Te tematy są aktualnie nadal realizowane.

W 2003 r. dokonano kolejnej reorganizacji jednostek organizacyjnych Wydziału w oparciu o wytyczne raportu ekspertów European Association of Establishments for Veterinary Education i utworzono Katedrę Biochemii i Fizjologii Zwierząt w której znalazł się Zakład Biochemii nadal pod kierownictwem prof. dr hab. Marii Podolak-Majczak.

Od 2005 r. funkcję kierownika Katedry a od 2006 r. także kierownika Zakładu Biochemii pełni dr hab. Marta Kankofer, prof. nadzw Uniwersytetu Przyrodniczego. W kwietniu 2008 r. siedzibę Zakładu przeniesiono z ul. Lubartowskiej do budynku Teorii Weterynarii (ul. Akademicka 12).

Na przestrzeni ponad 60 lat historii Zakładu stopnie i tytułu naukowe uzyskali: Józef Skulimowski (1955, 1962), Tadeusz Mierzejewski (1955, 1966, 1976, 1991), Henryk Kraczkowski (1960, 1966, 1982), Maria Podolak (1969, 2001), Andrzej Lachowski (1969), Andrzej Figurski (1979), Janusz Zipser (1981), Ryszarda Misky-Pietrzak (1987), Marta Kankofer (1994, 2002), Witold Kędzierski (1999), Janusz Wierciński (1976), Halina Kowalska-Pyłka (1982).

Biochemiczne mechanizmy leżące u podstaw zarówno prawidłowego odklejania błon płodowych u krów jak również retentio secundinarum nadal wymagają wyjaśnienia nie tylko ze względów ekonomicznych ale także ze względów poznawczych, które umożliwią  prowadzenie efektywnej profilaktyki. Wśród rozważanych przyczyn wymienia się między innymi zaburzenia hormonalne w tym dotyczące przemiany prostaglandyn, zaburzenia metabolizmu tkanki łącznej a także stres oksydacyjny okresu okołoporodowego. W ramach prowadzonych w Katedrze Biochemii badań wyizolowano po raz pierwszy z łożyska krów i oznaczono aktywności, kluczowych dla metabolizmu prostaglandyn, enzymów: dehydrogenazy 15-hydroksyprostaglandynowej, inaktywującej PGF_2a, oraz 9-ketoreduktazy prostaglandynowej, odpowiedzialnej za przemianę PGE₂ w PGF_2a, pochodzących z łożysk prawidłowo wydalonych i zatrzymanych. Badania porównawcze dotyczyły także badania aktywności fosfolipazy A2, uwalniającej kwas arachidonowy z fosfolipidu oraz polimerazy i glikohydrolazy poliADP-rybozy biorących udział w reperacji DNA po oksydacyjnym uszkodzeniu, ale ze względu na wykorzystanie NAD jako substratu dla polimerazy poliADP-rybozy mają ścisły związek i mogą mieć wpływ na stężenie prostaglandyn czy aktywność enzymów uczestniczących w ich metabolizmie. Aktywności enzymów oznaczano metodami spektrofotometrycznymi, immunohistochemicznymi, elektroforetycznymi oraz poprzez Western Blotting.

Przedmiotem zainteresowań naukowych Zakładu w aspekcie zatrzymania łożyska były także metaloproteinazy (72 kDa i 92 kDa), hialuronidaza oraz b-N-acetyl-glukozaminidaza – enzymy tkanki łącznej.

Kolejnym nurtem badań nad biochemicznymi mechanizmami zatrzymania łożyska było opisanie aktywności parametrów antyoksydacyjnych oraz stężenia produktów peroksydacji lipidów, białek oraz kwasów nukleinowych w tkankach łożyska krów.

Badania nad stresem oksydacyjnym zaowocowały oznaczeniami tych parametrów w siarze i mleku. Efektem tych badań były dwie rozprawy doktorskie (J. Lipko „Charakterystyka właściwości antyoksydacyjnych siary krów, świń i owiec”, E. Albera „Porównanie równowagi oksydacyjno/antyoksydacyjnej w siarze i mleku oraz krwi krowy i noworodka”). Opublikowane zostały także prace oryginalne opisujące aktywności w siarze i mleku mniej znanych antyoksydantów jak laktoperoksydaza, laktoferyna czy ceruloplazmina.

Katedra Biochemii współpracuje z Jednostkami macierzystego Wydziału, Centralnym Laboratorium Aparaturowym Uniwersytetu a także Wydziałem Medycyny Weterynaryjnej w Olsztynie, Uniwersytetem Medycznym w Lublinie i ośrodkami zagranicznymi (University Of Veterinary Medicine in Vienna, University of Veterinary Medicine in Hannover, Faculty of Veterinary Medicine in Utrecht) czego wymiernym efektem są wspólne publikacje.

W Katedrze Biochemii prowadzone są także badania nad biochemicznymi aspektami regulacji metabolizmu lipidów podczas wysiłku i treningu koni. Badania nad wpływem treningu na organizm konia oparte są na wykonywaniu prób wysiłkowych przeprowadzanych w kolejnych etapach treningu. Celem badań jest opracowanie testów biochemicznych przydatnych w monitorowaniu przebiegu treningu oraz służących dostosowaniu obciążeń do aktualnego stopnia wytrenowania koni. Materiałem do badań jest krew pobierana w spoczynku, tuż po zakończeniu próby oraz w okresie odpoczynku. W uzyskanych próbkach oznaczane są parametry wskazujące na względną intensywność wysiłku (stężenie kwasu mlekowego we krwi), stopień zmęczenia organizmu (hematokryt, poziom hemoglobiny, aktywność enzymów mięśniowych – LDH, CK, AST) oraz wskaźniki przemian energetycznych (stężenie triacylogliceroli, niezestryfikowanych kwasów tłuszczowych, glicerolu, glukozy, kwasu moczowego) oraz wybranych hormonów mających wpływ na te przemiany (poziom katecholamin, leptyny, greliny, testosteronu i estrogenów). Oznaczenia prowadzone są metodami spektrometrycznymi, wysokosprawnej chromatografii cieczowej oraz testami ELISA.

Pracownicy Katedry Biochemii prowadzą zajęcia dla studentów I i II roku Wydziału Medycyny Weterynaryjnej z zakresu Chemii i Biochemii jako przedmiotów obowiązkowych. Od 2008 prowadzone są zajęcia dla doktorantów Wydziału Medycyny Weterynaryjnej oraz Biotechnologii z zakresu Biochemii i Fizjologii Zwierząt.

Zajęcia fakultatywne dla studentów Medycyny Weterynaryjnej to: Behawioryzm zwierząt oraz Endokrynologia.

Pracownicy Katedry Biochemii czynnie uczestniczą w programie wymiany nauczycieli akademickich Erasmus i pogłębiają swoje doświadczenia dydaktyczne w jednoimiennych jednostkach w Wiedniu oraz Antakya.