Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Katedra Warzywnictwa i Zielarstwa

  • Doktoranci

    mgr inż. Sebastian Balant, tel. 81-883-67-19

  • Profesorowie emerytowani

    • prof.dr hab. Jan Dyduch, profesor emerytowany, 
    • prof.dr hab. Marian Kossowski, profesor emerytowany,
    • prof. dr hab. Helena Łabuda, profesor emerytowany, 
    • prof.dr hab. Maria Tendaj, profesor emerytowany, 

Pracownicy katedry prowadzą wykłady i ćwiczenia na następujących kierunkach:

Problematyka badawcza Katedry koncentruje się na zagadnieniach związanych z agrotechniką warzyw roślin leczniczych i przyprawowych uprawianych w polu i pod osłonami. Obiektami badań są podstawowe gatunki warzyw – pomidor, papryka, czosnek, fasola, bób, pietruszka, marchew, seler korzeniowy i naciowy, pasternak, rabarbar oraz rzadziej uprawiane – oberżyna, skorzonera, szalotka, siedmiolatka, karczoch, seler listkowy, rokietta siewna. Obiektami badań roślin leczniczych i przyprawowych są następujące gatunki: bazylia, szałwia, karczoch, mięta, czarnuszka, szczodrak, lebiodka, papryka ostra. Kolekcja wielu gatunków tych roślin założona w Gospodarstwie Doświadczalnym w Felinie stanowi również pomoc dydaktyczną dla studentów.

 

 

 

Zaplecze badawcze
 

     Katedra posiada w Gospodarstwie Doświadczalnym w Felinie ogrzewaną szklarnię z pomieszczeniem laboratoryjnym do szybkich analiz, pomieszczeniem socjalnym dla pracowników, tunele foliowe, wiatę z pomieszczeniami magazynowymi, przechowalnię materiału roślinnego i garaż oraz nowoczesną suszarnię do suszenia ziół i warzyw. Od kwietnia 2008 utworzono w Katedrze Laboratorium Jakości Warzyw i Surowców Zielarskich w którym przeprowadzana jest ocena zawartości substancji biologicznie czynnych występujących w warzywach i ziołach: włókna, wit.C, białka, cukrów, chlorofilu, antocjanów, kwasów fenolowych, flawonoidów, kapsaicynoidów, alkaloidów, azotanów i azotynów, olejku eterycznego, oleju tłustego, zanieczyszczeń mineralnych i organicznych. Laboratorium wyposażone jest w wysokiej jakości sprzęt laboratoryjny min. spektrofotometry, chromatograf cieczowy HPLC.

 

OFERTA

Kierunki badań

 

  •  agrotechnika roślin warzywnych, leczniczych i przyprawowych w uprawie polowej i pod osłonami
  •  intensyfikacja plonowania roślin warzywnych, leczniczych i przyprawowych w aspekcie jakości surowców zielarskich i warzyw
  • ocena wartości przydatności dla przemysłu krajowych i zagranicznych odmian roślin warzywnych
  • ocena wartości przechowalniczej i wartości biologicznej roślin warzywnych
  • ocena i dobór metod konserwowania surowców zielarskich
  • ocena zawartości metabolitów wtórnych w warzywach i surowcach zielarskich

Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych, do 1994 roku działająca pod nazwą Katedra Warzywnictwa, została powołana 1 października 1966 jako jednostka organizacyjna Oddziału Ogrodniczego WSR. Inicjatorem powołania Katedry i wieloletnim jej kierownikiem (do 1993 r.) był prof. dr hab. Marian Kossowski.

     W 1970 roku w ramach reorganizacji struktur Uczelni powołano Instytut Produkcji Ogrodniczej, do którego włączono Katedrę Warzywnictwa, funkcjonującą do 1989 roku pod nazwą Zakład Warzywnictwa. Do struktur Katedr powrócono 1 września 1989 roku i od tego momentu Katedra Warzywnictwa stała się ponownie samodzielną jednostką. W 1994 roku ze względu na utworzenie specjalizacji Rośliny Lecznicze zamieniono nazwę na Katedra Warzywnictwa i Roślin Leczniczych.

    

     W początkowym okresie bazę lokalową stanowiły 3 pokoje niskiego parteru budynku Agrotechniki przy ul. Akademickiej 15. Zdecydowana poprawa warunków pracy nastąpiła po przeniesieniu Katedry w 1970 roku do budynku przy ul. Leszczyńskiego 7. Zajmowała wówczas 6 pomieszczeń o łącznej powierzchni 120 m2. W 1989 roku przeprowadzono Katedrę do budynku przy ul. Leszczyńskiego 58, gdzie aktualnie zajmuje 15 pomieszczeń dla pracowników naukowo – dydaktycznych oraz inżynieryjno – technicznych. Katedra dysponuje laboratorium chemicznym oraz pracownią do obróbki świeżego i suchego materiału roślinnego.
    

     W początkowym okresie swojej działalności Katedra prowadziła badania naukowe w RZD Elizówce oraz na glebach torfowych w Sosnowicy. W Elizówce w 1967 roku założono jedyną w Polsce kolekcję odmian rabarbaru przeniesioną z IUNG-u Puławy. Wtedy też rozpoczęto badania nad miejscowymi odmianami cebuli. W Sosnowicy prowadzono badania dotyczące możliwości uprawy, na glebach torfowych, warzyw kapustnych, selera naciowego i korzeniowego oraz buraka ćwikłowego W 1968 roku Katedra rozpoczęła prace doświadczalne na polu RZD Felin, gdzie do chwili obecnej koncentruje się działalność naukowa i dydaktyczna.
 

     Pierwszymi pomieszczeniami do badań z uprawą warzyw pod osłonami były inspekty oraz szklarnia typu „składak”, zmontowana z okien inspektowych. Prowadzono w nich doświadczenia z uprawą ogórka na słomie i w ziemi inspektowej oraz pomidora w pierścieniach foliowych wypełnionych substratem torfowym. W 1990 roku szklarnię „składak” zlikwidowano, gdyż remont i dalsza eksploatacja okazały się nieopłacalne.
 

     Aktualnie Katedra posiada w RZD Felin ogrzewaną szklarnię, pomieszczenie laboratoryjne, pomieszczenie socjalne, 3 tunele foliowe, pomieszczenia magazynowe, przechowalnię materiału roślinnego, garaż oraz nowoczesną suszarnię do suszenia ziół i warzyw. W skład wyposażenia maszynowego do prac polowych wchodzi ciągnik oraz zestaw niezbędnych maszyn, instalacje nawadniające. Pierwszym i wieloletnim kierownikiem Katedry Warzywnictwa był prof. dr hab. Marian Kossowski, a od 1 października 1993 do 31.07.2017 kierownikiem był prof. dr hab. Jan Dyduch. Aktualnie funkcję tę pełni prof. dr hab. Halina Buczkowska.
 

     W latach 1968-1974 w Katedrze zatrudniony był jako asystent, a później adiunkt dr Stefan Łukasik. W latach 1968-1992 pracownikiem naukowo-dydaktycznym Katedry był dr hab. prof. AR Janusz Kalbarczyk.
Długoletnimi pracownikami inżynieryjno-technicznymi Katedry były również – mgr Alicja Hetman (1967 – 1991) oraz mgr Kazimiera Cierkoń (1973 – 2003).
 

     W latach 1994-2003 pracownikiem Katedry był prof. dr hab. Tadeusz Wolski, wieloletni nauczyciel akademicki Zakładu Farmakognozji Akademii Medycznej w Lublinie. Do 2013r. pracownikiem był prof. dr hab. Andrzej Borowy.
W 2014r. na emeryturę odeszła prof. dr hab. Maria Tendaj.
 

     Aktualnie Katedra zatrudnia 3 profesorów, 4 adiunktów, 1 asystenta, 1 starszego wykładowcę oraz 4 specjalistów i 1 pracownika gospodarczego.
Od roku akademickiego 2017/2018 w Katedrze zadania badawcze realizuję 1 doktorant.

 Publikacje pracowników
Katedry Warzywnictwa i Roślin Leczniczych
w roku 2016

Oryginalne prace twórcze i monografie
 

Posiadające IF

 

1.    Bairi E.K., EL-Kenawy A., Rahman H., Guaadaoui A., Najda A. 2016. Natural produts against cancer angiogenesis. Tumor Biology. DOI: 10.1007/s13277-016-5364-8.


2.    Buczkowska H., Michałojć Z., Nurzyńska-Wierdak R. 2016. Field and fruit quality of sweet pepper depending on foliar application of calcium. Turk J Agric For  40: 222-228. doi: 10.3906/tar-1501-56

  
3.    Buczkowska H., Nurzyńska-Wierdak R., Łabuda H., Sałata A. 2016. Relationships of the capsaicinoid content between the fruit parts of hot pepper (Capsicum annuum L.). Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus, 15(4) 2016, 185-198.


4.    Chwil M., Nurzyńska-Wierdak R., Chwil S., Matraszek R, Neugebauerom J. 2016. Histochemistry and micromorphological diversity of glandular trichomes in Melissa officinalis L. leaf epidermie. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus, 15(3) 2016, 153-172.


5.    Jamiołkowska A., Buczkowska H., Ali Hamood Thanoon. 2016.  Effect of biological preparations on the heath state of pepper fruits and content of saccharides. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus, 15(2): 95-107.


6.    Khan H., De Feo V., Rehman N., Najda A. 2016. Evidence Based Alternative Medicines in Pain Management 2016. Evid. Based. Complement. Alternat. Med. Article ID 7078351


7.    Najda A., Błaszczyk L., Winiarczyk K., Dyduch J. 2016. Comparative studies of nutritional and health-enhancing properties in the “garlic-like” plant Allium ampeloprasum var. ampeloprasum (GHG-L) and A. sativum. Scientia Horticulturae 201 (2016): 247–255. http://dx.doi.org/10.1016/j.scienta.2016.01.044 


8.    Rożek E., Nurzyńska-Wierdak, R., Sałata A., Gumiela P. 2016. The chemical composition o
f the essential oil of leaf celery (Apium graveolens L.var. secalinum Alef.) underthe plants irrigationand harvesting method Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus, 15(1) 2016, 149-159.


9.    Saadatian M. , Najda A., Sedigh Jasour M. 2016. Drying process affects bioactive compounds in hawthorn species. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus, 15(4), 3–16.


10.    El Bairi Khalid, EL-Meghawry EL-Kenawy Ayman, Heshu Rahman, Guaadaoui Abdelkarim, Najda A. 2016. Natural products against cancer angiogenesis. Tumor Biology  DOI 10.1007/s13277-016-5364-8.  


11.    Hanaka A., Dresler S., Nurzyńska-Wierdak, R. 2016. Biochemical and physiological responses of Eruca sativa Mill. to selected nutrient conditions. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus, 15(4), 147-160.


12.    Nurzyńska-Wierdak, R., Zawiślak G. 2016. Chemical composition and antioxidant activity  of  lavender (Lavandula  angustifolia  Mill.) aboveground parts. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus, 15(5), 225-241.


13.    Gantner M., Guzek D., Najda A., Brodowska M., Górska-Horczyczak E., Wojtasik-Kalinowska I., Godziszewska J. 2016. Oxidative and microbial stability of poultry meatballs added with coriander extracts and packed in cold modified atmosphere. International Journal of Food Properties http://dx.doi.org/10.1080/10942912.2016.1243125


14.    Sałata A., Nurzyńska-Wierdak, R., Stepaniuk R., Zawiślak G. 2016. Response of artichoke (Cynara scolymus L.) plants to irrigation and harvest date. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus, 15(6), 245-263.


15.    Kapłan M., Najda A., Baryła P., Klimek K. 2016. Effect of gibberellic acid concentration and number of treatments on yield components of “Einset Seedless” grapevine cultivar. 2016. Horticultural Science http://www.agriculturejournals.cz/web/hortsci.htm?type=article&id=51_2015-HORTSCI

 

Bez IF

 

16.    Łabuda H., Pastucha A., Papliński R. 2016. Wpływ zagęszczania roślin na zdrowotność i plonowanie fasoli szparagowej uprawianej w tunelu wysokim. Annales UMCS, sec. EEE, vol. XXVI (4):1-13.

17.    Nurzyńska-Wierdak R. 2016. Wybrane aspekty aktywności biologicznej flawonoidów. Annales UMCS, sec. EEE, vol. XXVI (4): 67-78.

18.    Nurzyńska-Wierdak R., Zawiślak G. 2016. Substancje bioaktywne oraz aktywność antyoksydacyjna bazylii pospolitej (Ocimum basilicum L.) i melisy lekarskiej (Melissa officinalis L.). Annales UMCS, sec. EEE, vol. XXVI (4): 43-51.

19.    Nurzyńska-Wierdak R. 2016. Potencjał fitoterapeutyczny wybranych gatunków z rodzaju Satureja (Lamiaceae). Annales UMCS, sec. EEE, vol. XXVI (4): 79-93.

20.    Nurzyńska-Wierdak R. 2016. Właściwości lecznicze i wykorzystanie w fitoterapii niektórych gatunków roślin drzewiastych. Drzewa liściaste półkuli północnej. Annales UMCS, sec. EEE, vol. XXVI (1): 23-40.

21.    Nurzyńska-Wierdak R. 2016. Właściwości lecznicze i wykorzystanie w fitoterapii niektórych gatunków roślin drzewiastych. Krzewy półkuli północnej. Annales UMCS, sec. EEE, vol. XXVI (2): 27-46.

22.    Stawiarz A., Gruszecki R. 2016. Wpływ zastosowania preparatu Calcorium Liquide na wielkość i jakość plonu pietruszki korzeniowej (Petroselinum crispum ssp. tuberosum). Annales UMCS, sec. EEE, vol. XXVI (1): 13-21.

23.    Zalewska E., Nurzyńska-Wierdak R. 2016. Rośliny z rodziny Apiaceae źródłem surowca farmakopealnego.  Annales UMCS, sec. EEE, vol. XXVI (2): 47-60.

24.    Zawiślak G. 2016. Hortiterapia w pracy z osobami niepełnosprawnymi.185-199. Rozdział w pracy: „Terapia pedagogiczna dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi. Nowe oblicza terapii w pedagogice specjalnej”. Wyd. UMCS Lublin 2016.- red. Zofia Palak, Magdalena Wójcik.
 

 

 

Materiały konferencyjne

1.    Gruszecki R. 2016. Effect of plant density on ‘Hamburg’ parsley yield. 5th International Scientific Horticulture Conference.  Slovak University of Agriculture in Nitra, 20-23.09.2016  Slovakia.

2.    Klepacka J., Najda A., Klimek K., Tońska E., Rafałowski R. 2016. The effect of processing of buckwheat grains on the content and potential bioavailability of some minerals. Jawny i utajony niedobór magnezu. XV Międzynarodowa Konferencja Polskiego Towarzystwa Magnezologicznego im. prof. Juliana Aleksandrowicza oraz Problemy ekologiczne i analityczne : XIII Międzynarodowe Sympozjum z cyklu Pierwiastki śladowe w środowisku, Olsztyn, 04-06 września 2016 r.

3.    Łabuda H., Buczkowska H. 2016. The usable value of selected broad bean cultivars to appropriate for green seeds processing. 5th International Scientific Horticulture Conference. Slovak University of Agriculture in Nitra, 20-23.09.2016  Slovakia.

4.    Najda A., Daniłkiewicz D., Sachadyn – Król M.. 2016. Wpływ ozonowania na zawartość olejku eterycznego i aktywność biochemiczną ziela Menntha ‘piperita L. i Mentha spicata L. 16. Sejmik Zielarski “Zielarstwo i ziołolecznictwa w Polsce i na świecie”, 17-18 czerwca 2016 Trzebaw.

5.    Rafałowski R., Najda A., Klepacka J, Paszczyk B. Piłat B., Staniewski J. 2016. The quality of oils obtained from unusual plant material.  24th International Scientific Conference “Progress in Technology of Vegetable Fats” Zamek w Gniewie, Poland 06-08 June 2016: 13-14

6.    Sałata A. 2016. Yield and quality of salvia (Salvia officinalis L.) Under Drip Irrigation.  5th International Scientific Horticulture Conference.  Slovak University of Agriculture in Nitra, 20-23.09.2016  Slovakia.

7.    Sałata A., Buczkowska H., Nurzyńska-Wierdak R., Salvador V. Lopez Galarza, Stępniowska A.  2016. Pharmaceutical compounds in leaves and floral stem of globe artichoke (Cynara cardunculus L var. scolymus (L.) fiori). VII International Scientific Agriculture Symposium “Agrosym 2016” , Jahorina, 6-9 October 2016, Bosnia and Herzegovina

 


Prace popularnonaukowe

 

1.    Paliński R. 2016. Na tyczkę. Działkowiec , 5: 50-51.

2.    Nurzyńska-Wierdak R. 2016. Naturalne metody profilaktyki i leczenia chorób przeziębieniowych. Recipe, nr.2/2016: 12-14.
3.    Nurzyńska-Wierdak R., Zawiślak G. 2016. Hortiterapia – dobroczynny wpływ przyrody na człowieka. Aktual. Uniw. Przyr. Lub. 2016 R.20 nr 3(79), 18-19
 

 

 

BAZA DANYCH DO PUBLIKACJI <<WEJŚCIE>>

 Katedra prowadzi badania nad wartością odżywczą i biologiczną warzyw i ziół, a także nad jakością pozyskiwanych z nich surowców. Badania dotyczą wielu gatunków warzyw i ziół.

 

        W Katedrze, obok działu doświadczalnego na Felinie, funkcjonuje Laboratorium Jakości Warzyw i Surowców Zielarskich, w którym istnieje możliwość wykonywania kilkudziesięciu różnych analiz chemicznych będących podstawą standaryzacji i oceny jakości produktów ogrodniczych.

 

          Katedra dysponuje dobrze wyszkoloną kadrą pracowników naukowych i inżynieryjno-technicznych. Współpracują oni z podmiotami gospodarczymi i mogą podejmować współpracę z następnymi przedsiębiorstwami w zakresie badań nad jakością warzyw i ziół produkowanych na Lubelszczyźnie z przeznaczeniem na spożycie oraz do przetwórstwa w mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach.

 

Badania mogą dotyczyć:

 

  •  monitorowania technologii uprawy warzyw i ziół;
  •  standaryzacji i oceny wartości surowców i ziół oraz uzyskanych z nich produktów;
  •  zawartości pozostałości środków ochrony roślin oraz substancji antyodżywczych.