Pracownicy Zakładu Entomologii prowadzą zajęcia dydaktyczne dla studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych Wydziałów: Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu (kierunki: ogrodnictwo, ochrona roślin i kontrola fitosanitarna, zielarstwo i fitoprodukty, architektura krajobrazu, doradztwo, sztuka ogrodowa i aranżacje roślinne, enologia i cydrownictwo), Agrobioinżynierii (kierunki: rolnictwo, leśnictwo, agroleśnictwo), Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki (kierunek: bezpieczeństwo żywności), Biologii Środowiskowej (kierunek: biokosmetologia). Zajęcia prowadzone są w formie wykładów, ćwiczeń audytoryjnych, laboratoryjnych i terenowych oraz seminariów. Pracownicy Zakładu prowadzą corocznie zajęcia dla studentów zagranicznych w ramach programu wymiany międzynarodowej Erasmus+. Wiedza z entomologii i dziedzin pokrewnych przekazywana jest w zakresie podstawowym (na studiach I stopnia) i rozszerzonym (studia II i III stopnia).

Nauczyciele stale podnoszą swoje kwalifikacje biorąc udział w kursach, szkoleniach i warsztatach oraz studiach podyplomowych („Masters of Didactics”, „Neuronauka w dydaktyce”)

Katedra dysponuje nowoczesną salą ćwiczeń wyposażoną w sprzęt audiowizualny oraz laboratoryjny. Liczne kolekcje owadów, zakonserwowany materiał roślinny z objawami żerowania, klucze i atlasy oraz opracowany przez pracowników zeszyt ćwiczeń umożliwiają studentom w ciekawy i kreatywny sposób zgłębiać tajniki entomologii. Studenci w ramach ćwiczeń laboratoryjnych oraz dyplomanci korzystają z nowoczesnego laboratorium wyposażonego w komory klimatyczne, insektaria, sprzęt optyczny i terenowy oraz urządzenia i materiały laboratoryjne.

Pracownicy Katedry aktywnie uczestniczą w popularyzowaniu nauki przez spotkania z dziećmi i młodzieżą w przedszkolach i szkołach. Corocznie ogromnym zainteresowaniem cieszą się przygotowywane przez nas projekty w ramach Lubelskiego Festiwalu Nauki.

Nazwa przedmiotu

   Przedmiot prowadzony na:

rok

 studia

wydział

kierunek

Osoba odpowiedzialna

Identyfikacja szkodników roślin

I

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Ochrona roślin i kontrola fitosanitarna

dr hab. Katarzyna Kmieć, prof. uczelni

Przedmiot do wyboru: Entomologia sanitarna/Ochrona owadów/Sanitary Entomology

I

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Ochrona roślin i kontrola fitosanitarna

dr hab. Katarzyna Golan, prof. uczelni

Przedmiot do wyboru: Owady w historii i kulturze narodów

I

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Ochrona roślin i kontrola fitosanitarna

dr hab. Edyta Górska-Drabik, prof. uczelni

Metodologia doświadczalnictwa

I

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Ochrona roślin i kontrola fitosanitarna

dr hab. Katarzyna Golan, prof. uczelni

Mechanizmy odporności roślin na agrofagi

II

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Ochrona roślin i kontrola fitosanitarna

dr hab. Katarzyna Golan, prof. uczelni

Mechanizmy odporności agrofagów na pestycydy

II

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Ochrona roślin i kontrola fitosanitarna

dr hab. Izabela Kot, prof. uczelni

Seminarium dyplomowe 1

II

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Ochrona roślin i kontrola fitosanitarna

dr hab. Katarzyna Golan, prof. uczelni

Monitoring patogenów i szkodników roślin

II

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Ochrona roślin i kontrola fitosanitarna

dr hab. Izabela Kot, prof. uczelni

Seminarium dyplomowe 2

II

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Ochrona roślin i kontrola fitosanitarna

dr hab. Katarzyna Golan, prof. uczelni

Przedmiot do wyboru: GMO w ochronie roślin

II

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Ochrona roślin i kontrola fitosanitarna

dr hab. Katarzyna Kmieć, prof. uczelni

Pielęgnowanie obiektów architektury krajobrazu III

III

S1

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Architektura krajobrazu

dr hab. Katarzyna Golan, prof. uczelni

Fauna w krajobrazie

III

S1

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Architektura krajobrazu

dr hab. Katarzyna Kmieć, prof. uczelni

Entomologia zielarska

II

S1

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Zielarstwo i fitoprodukty

dr hab. Izabela Kot, prof. uczelni

Diagnostyka chorób i szkodników roślin w terenach zieleni

III

S1

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Sztuka ogrodowa i aranżacje roślinne

dr hab. Izabela Kot, prof. uczelni

Fauna w ogrodzie

III

S1

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Sztuka ogrodowa i aranżacje roślinne

dr hab. Katarzyna Kmieć, prof. uczelni

Entomologia sadownicza

II

S1

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Enologia i cydrownictwo

dr hab. Edyta Górska-Drabik, prof. uczelni

Diagnostyka szkodników roślin

I

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Doradztwo

dr hab. Katarzyna Golan, prof. uczelni

Kreatywność w działalności doradczej

II

S2

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Doradztwo

dr hab. Izabela Kot, prof. uczelni

Nauka o szkodnikach roślin

II

S1

Agrobioinżynierii

Rolnictwo

dr hab. Katarzyna Golan, prof. uczelni

Entomologia leśna

II

S1

Agrobioinżynierii

Leśnictwo

dr hab. Edyta Górska-Drabik, prof. uczelni

Entomologia agroleśna

I

S2

Agrobioinżynierii

Agroleśnictwo

dr hab. Katarzyna Kmieć, prof. uczelni

Bezpieczeństwo w ochronie roślin

II

S1

Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki

Bezpieczeństwo i certyfikacja żywności

dr hab. Katarzyna Kmieć, prof. uczelni

Seminarium dyplomowe

IV

S1

Biologii Środowiskowej

Biokosmetologia

dr hab. Izabela Kot, prof. uczelni

Agroterroryzm i obrót roślinami GM

II

S1

Biologii Środowiskowej

Biobezpieczeńtwo i zarządzanie kryzysowe

dr hab. Katarzyna Kmieć, prof. uczelni

Przedmiot do wyboru:  Różnorodność biologiczna owadów i grzybów

I

N1

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Ogrodnictwo

dr hab. Katarzyna Kmieć, prof. uczelni

Entomologia zielarska

II

N1

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Zielarstwo i fitoprodukty

dr hab. Izabela Kot, prof. uczelni

Nauka o szkodnikach roślin

III

N1

Agrobioinżynierii

Rolnictwo

dr hab. Katarzyna Golan, prof. uczelni

Entomologia leśna

II

N1

Agrobioinżynierii

Leśnictwo

dr hab. Edyta Górska-Drabik, prof. uczelni

Monitoring of plant pathogens and pests (Erasmus)

   

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

 

dr hab. Izabela Kot, prof. uczelni

Pests ecology (Erasmus)

   

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

 

dr hab. Katarzyna Kmieć, prof. uczelni

Communities of insects (Erasmus)

   

Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

 

dr hab. Izabela Kot, prof. uczelni

Seminarium doktoranckie

   

Szkoła doktorska

 

dr hab. Izabela Kot, prof. uczelni

W Zakładzie Entomologii prowadzone są wielokierunkowe badania naukowe o charakterze poznawczym i aplikacyjnym. Główne kierunki badań to: analiza interakcji owad-roślina na poziomach fizjologicznym i biochemicznym; bionomia wybranych fitofagów i określenie wpływu ich żerowania na plonowanie i wartości dekoracyjne roślin; monitoring i ocena zagrożenia wybranych upraw przez szkodniki; mechanizmy żerowania i spadziowania czerwców; mechanizmy odporności wybranych roślin na szkodniki określane na podstawie zawartości metabolitów pierwotnych i wtórnych w roślinach oraz na podstawie analizy biochemicznej spadzi wydalanej przez czerwce; weryfikacja pozycji systematycznej rodzajów i gatunków czerwców na podstawie tradycyjnych badań morfologicznych oraz na podstawie analizy DNA; badania fizjograficzno-ekologiczne nad wybranymi grupami owadów (pluskwiaki piersiodziobe, motyle, galasotwórcze błonkówki), wykorzystanie substancji naturalnego pochodzenia do ograniczania liczebności szkodników.

Wiodące badania mają charakter interdyscyplinarny i prowadzone są we współpracy z pracownikami naukowymi reprezentującymi różne dziedziny wiedzy (botanika, fizjologia roślin, biochemia, genetyka) i jednostki naukowe w Polsce i za granicą, czego wymiernym efektem są wspólne publikacje naukowe. Doskonalenie warsztatu badawczego jest realizowane przez udział pracowników w krajowych i zagranicznych stażach naukowych (m.in. SGGW Katedra Entomologii Stosowanej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Katedra Biochemii i Biologii Molekularnej, Vilnius University, Department of Zoology, Litwa; Süleyman Demirel Üniversitesi, Faculty of Agriculture; Plant Protection Department, Isparta, Turcja; University of Cordoba, Agricultural Entomology; Department of Agricultural and Forestry Sciences, Hiszpania; Benaki Phytopathological Institute, Department of Entomology and Agricultural Zoology, Grecja). Prace badawcze są finansowane z dotacji budżetowej oraz grantów zewnętrznych. W ostatnich latach realizowano badania w ramach 7 projektów badawczych finansowanych przez NCN oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Ważniejsze efekty badań naukowych:

  • opisanie mechanizmów odporności roślin na żerowanie wybranych grup stawonogów;
  • określenie wpływu żerowania czerwców mączystych, mszyc i błonkówek galasotwórczych na budowę morfologiczną oraz przebieg procesów fizjologicznych i biochemicznych w roślinach żywicielskich;
  • opracowanie bionomii i terminów zwalczania wybranych gatunków szkodliwych stawonogów ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych;
  • wykazanie 9 gatunków i 1 rodzaju czerwców nowych dla wiedzy światowej oraz 23 gatunków nowych dla fauny Polski,; opracowanie kompleksowej listy czerwców Polski z dwukrotnym jej uaktualnieniem, rewizja rodzaju Pulvinaria w Polsce;
  • wykazanie właściwości biobójczych wybranych olejków eterycznych i ich głównych składników i możliwości ich zastosowania w praktyce

Wyniki prac badawczych publikowane są w czasopismach znajdujących się w bazie Journal Citation Reports oraz innych czasopismach o zasięgu międzynarodowym oraz prezentowane podczas krajowych i międzynarodowych konferencji naukowych. Pracownicy czynnie uczestniczą także w upowszechnianiu wyników badań naukowych wygłaszając referaty na konferencjach i szkoleniach dla doradców i producentów.

Zakład Entomologii wywodzi się z Katedry Ochrony Roślin, powołanej w 1952 r. na Wydziale Rolnym UMCS w Lublinie. W roku 1954 r., Katedra Ochrony Roślin stała się jednostką naukową Wyższej Szkoły Rolniczej, gdzie do 1970 roku funkcjonowała pod tą samą nazwą. W roku 1970, Katedra została przekształcona w Instytut Ochrony Roślin z trzema zakładami: Entomologii, Fitopatologii i Techniki Ochrony Roślin, który został włączony w struktury nowopowstałego Wydziału Ogrodniczego. Po reorganizacji Instytutu w roku 1982, Katedra Entomologii stała się samodzielną jednostką naukową, która funkcjonowała przez następne 35 lat. Po kolejnej reorganizacji jednostek organizacyjnych Wydziału, w 2017 roku Katedra Entomologii została ponownie przekształcona w Zakład Entomologii i włączona do nowopowstałej Katedry Ochrony Roślin.

Kierownikami Zakładu/Katedry byli: mgr Jerzy Chrzanowski (1952-1954), prof. dr hab. Tadeusz Ziarkiewicz (1954 – 1992), prof. dr hab. Anna Anasiewicz (1992 – 1998), prof. dr hab. Bożenna Jaśkiewicz (2000 – 2008), prof. dr hab. Bożena Łagowska (2009 – 2017), dr hab. Katarzyna Golan, prof. uczelni (2017 – 2021).

Obok kierowników swój wkład w rozwój jednostki wnieśli również inni długoletni pracownicy naukowi: dr hab. Wanda Winiarska (1966 – 2000), dr hab. Jolanta Napiórkowska – Kowalik, prof. nadzw. UP (1962 – 2009), , dr hab. Władysław Huszcza (1982 – 2011), dr hab. Magdalena Gantner (1992 – 2013).

Początkowo badania naukowe prowadzone w Katedrze dotyczyły głównie szkodników roślin uprawnych. Często były to prace zlecone oraz prowadzone we współpracy z innymi placówkami badawczymi. Badano między innymi szkodniki rzepaku, zbóż, żeńszenia, roślin motylkowych. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku badania zostały ukierunkowane na znaczenie entomofauny pożytecznej (owady zapylające oraz pasożyty i drapieżce), motyli z rodziny sówkowate, gatunków minujących i mszyc zasiedlających krzewy ozdobne oraz faunistykę czerwców. Na początku XXI wieku kontynuowano badania faunistyczne, a także prace nad szkodliwą i pożyteczną entomofauną roślin ozdobnych oraz wybranych roślin sadowniczych, takich jak leszczyna, jabłoń i aronia czarnoowowcowa. W tym okresie zapoczątkowano badania nad procesem spadziowania u czerwców oraz analizy dotyczące mechanizmów odporności roślin na szkodniki.

Na przestrzeni prawie 70-letniej historii Katedry Entomologii, wypromowano 22 doktorów (w tym 7 osób, które ukończyły studia doktoranckie), 13 pracowników naukowych zdobyło stopień naukowy doktora habilitowanego, a  tytuł profesora nauk rolniczych nadano 5 osobom.

Pracownicy naukowi byli wielokrotnie powoływani na recenzentów rozpraw doktorskich i habilitacyjnych oraz postępowań o tytuł profesora. Pracownicy działali również na rzecz Uczelni. Prof. dr hab. T. Ziarkiewicz pełnił funkcję prodziekana i dziekana Wydziału Rolniczego (1970-1972) oraz pierwszego dziekana Wydziału Ogrodniczego  (1970-1972).