Pierwszym wyodrębnionym priorytetowym obszarem badawczym UPL jest FOOD SCIENCE – żywność.

Dynamiczny rozwój społeczeństw i związany z tym wzrost zapotrzebowania na produkty charakteryzujące się nie tylko wysoką wartością odżywczą, ale także funkcjonalnością np. ukierunkowanym działaniem prozdrowotnym stanowi jedno z kluczowych wyzwań dla instytucji naukowych. Problematyka ta nie ogranicza się jedynie do produkcji i badań żywności, ale obejmuje również zagadnienia związane z szeroko pojętą produkcją rolniczą dostarczającą surowców, ochroną środowiska zapewniającą „zdrowie” ekosystemów, ekonomiką ww. procesów oraz społecznych aspektów wynikających z zagrożeń związanych z niewłaściwym odżywianiem.

W tym kontekście obszar FOOD SCIENCE – ŻYWNOŚĆ jest kluczowy, a działania w jego obrębie mają na celu produkcję żywności o wysokiej wartości odżywczej wspierającej zdrowie konsumentów, w tym ograniczającej rozwój chorób cywilizacyjnych np. cukrzycy, otyłości, nowotworów. Działania w tym zakresie są wielopoziomowe i pokrywają również aspekty społeczna takie jak ekonomiczna dostępność ww. produktów wynikająca z obniżenia kosztów wytworzenia, dystrybucji czy też obniżenia poziomu start na każdym z etapów „życia” żywności. Obszar ten jest bardzo szeroki, w związku z tym został podzielony na sekcje tematyczne: żywność wysokiej jakości, zero waste food, zdrowe społeczeństwo, nowoczesne technologie w produkcji żywności. Działalność badawcza w ww. sekcjach tematycznych prowadzona jest przez pracowników naukowych z dyscypliny technologia żywności i żywienia, inżynieria mechaniczna, rolnictwo i ogrodnictwo oraz zootechnika i rybactwo.

  • Sekcja tematyczna: Żywność wysokiej jakości

    Żywność z założenia musi charakteryzować się pożądaną wartością odżywczą i tzw. bezpieczeństwem. Cechy te w dużej mierze wynikają z jakości surowców, ale także są kreowane na etapie technologii produkcji oraz przechowania już gotowych produktów.

    W odpowiedzi na potrzeby społeczeństwa wynikające ze zmiany zwyczajów żywieniowych działalność UPL skupia się na wytworzeniu nowych lub modyfikowaniu już istniejących produktów spożywczych w celu zapewnienia ich jak najwyższej funkcjonalności.

    1. Bezpieczeństwo oraz poprawa jakości surowców roślinnych w zakresie stosowania nawozów i środków ochrony roślin.
    2. Innowacyjna produkcja karm dla zwierząt towarzyszących.
    3. Analiza wpływu zanieczyszczeń chemicznych i fizycznych na jakość surowców.
    4. Wykorzystanie bioróżnorodności zwierząt gospodarskich.
    5. Projektowanie nowych środków spożywczych oraz dodatków dedykowanych do żywności o pożądanej wartości odżywczej i/lub aktywności prozdrowotnej w oparciu o rozwój nowych oraz modyfikowanie dotychczasowych receptur i technologii m.in. poprzez optymalizację receptur i metod wytwarzania nowej generacji żywności funkcjonalnej m.in. produktów zbożowych, produktów mleczarskich itp.
    6. Zachowanie tożsamości regionalnej w zakresie produktów ekologicznych, tradycyjnych i regionalnych.
  • Sekcja tematyczna: Zero waste food (produkcja obiegu zamkniętego)

    Marnowanie żywności stanowi jedno z głównych wyzwań zagrażających trwałości systemów żywnościowych, a jego ograniczenie uznano za pilny problem ze względu na obawy społeczne związane ze spodziewanym wzrostem liczby ludności na świecie, rosnącą presją na zasoby środowiska oraz zmianami wzorców żywienia.

    W tym zakresie aktywność UPL skupia się na badaniach dotyczących określenia kluczowych czynników determinujących marnowanie żywności na poziomie konsumenta i gospodarstwa domowego oraz opracowaniu strategii mających na celu zapobieganie marnowaniu żywności i ograniczania go.

    1. Wykorzystanie surowców odpadowych oraz pobocznych strumieni technologicznych jako źródła substancji funkcjonalnych oraz składników odżywczych.
    2. pozyskiwanie frakcji polifenolowych z wytłoków owocowych.
    3. Fortyfikacja pieczywa odpadami z przetwórstwa owoców, warzyw i ziół.
    4. Uzyskiwanie przyjaznych środowisku materiałów biopolimerowych z surowców odnawialnych
  • Sekcja tematyczna: zdrowe społeczeństwo

    Zdrowe społeczeństwo to jeden z kluczowych obszarów obejmujący promocję zdrowia, profilaktykę i działania edukacyjne.

    W tym obszarze działania UPL skupiają się na szeroko pojętej profilaktyce zdrowotnej, a w szczególności na promowaniu aktywności fizycznej, zbilansowanej diety, ograniczeniu używek, metodach łagodzenie stresu i efektywnego odpoczynku. Badania obejmują także, prócz projektowania tradycyjnej żywności, projekty mające na celu rozwój produktów funkcjonalnych, także o charakterze suplementów diety czy też nutraceutyków.

    1. Ocena stanu odżywienia, wzory żywieniowe i strategie wsparcia żywieniowego.
    2. Innowacyjne substancje biologiczne czynne jako potencjalne leki nowej generacji.
    3. Ocena interakcji składników żywności oraz ich oddziaływania na człowieka na poziomie genomu (nutrigenetyka i nutrigenomika).
    4. Makarony o obniżonym indeksie glikemicznym.
  • Sekcja tematyczna: Nowoczesne technologie w produkcji żywności

    W ostatnich latach przed inżynierią procesów spożywczych stanęły nowe wyzwania wynikające z aktualnych kierunków rozwoju sektora spożywczego. Z tradycyjnych aspektów związanych z konserwacją i stabilizacją żywności obecnie nacisk przesunął się na poprawę aspektów zdrowotnych, smaku i smaku, odżywiania, zrównoważonej produkcji, bezpieczeństwa żywności, a także zapewnienie większej różnorodności w obliczu rosnącego zapotrzebowania konsumentów. Innowacyjne technologie znajduje się na różnych etapach rozwoju produktu, niektóre wciąż znajdują się na etapie badań i rozwoju, a inne zostały już skomercjalizowane jako alternatywy dla konwencjonalnych technologii przetwarzania.

    W tym obszarze UPL skupia się na badaniach mających na celu rozwój tradycyjnych technologii mający za zadanie dostosowanie ich do aktualnych wymagań. Dostrzegamy również potrzebę dostosowania procesów i technologii mających na celu produkcję żywności wysokiej jakości, przy minimalnych zmianach właściwości sensorycznych i odżywczych oraz ograniczonych wpływie na środowisko naturalne.

    1. Technologie podnoszące jakość, trwałość, funkcjonalność i bezpieczeństwo produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.
    2. Innowacyjne systemy i oprogramowanie oraz inteligentne metody i narzędzi zarządzania i monitorowania przebiegu procesu produkcji oraz oceny jakości surowców i produktów gotowych.
    3. Skalowanie procesów technologicznych w produkcji żywności.
  • Sekcja tematyczna: zapewnienie wysokiej jakości produktów spożywczych pozyskiwanych od zwierząt

    Działania naukowe mające na celu wspieranie produkcji żywności pochodzenia zwierzęcego metodami zintegrowanymi i ekologicznymi w czystym i bezpiecznym środowisku z wykorzystaniem dużej bioróżnorodności zwierząt gospodarskich na terenie wschodniej Polski.

    Do najważniejszych kierunków badawczych należy zaliczyć: ocenę przydatności lokalnych ras bydła do produkcji wołowiny o wysokich walorach prozdrowotnych, ocenę kulinarnego mięsa wołowego i jagnięcego oraz ocenę wpływu procesu dojrzewania w różnych warunkach na jakość mięsa wołowego, cielęcego, jagnięcego i dziczyzny; ocenę wartości użytkowej, właściwości fizykochemicznych i wartości odżywczej mięsa ryb najważniejszych gatunków krajowej akwakultury.

  • Sekcja tematyczna: Opracowanie i wdrożenie kompleksowej technologii uzyskania wysokiej jakości wyrobów makaronowych z dodatkiem regionalnej pszenicy makaronowej

    Obszar działalności naukowej: ocena jakościowa pod kątem przydatności do produkcji makaronów plonów kontraktowanej obecnie na powierzchni ponad 3 tys. ha na terenie Lubelszczyzny przez PZZ Lubella pszenicy twardej (Triticum durum), opracowanie kompleksowej technologii uprawy pszenicy twardej, przydatnej do uprawy w warunkach ocieplenia klimatu, a zwłaszcza coraz wyższych niedoborów opadów, opracowanie innowacyjnych produktów makaronowych bazujących na wyprodukowanym za pomocą nowej technologii ziarnie.

    Najważniejsze osiągnięcia z tego zakresu to:

    1. Wyselekcjonowanie najlepszych odmian makaronowych spośród dwóch gatunków pszenicy: pszenicy twardej – Triticum durum i pszenicy zwyczajnej – Triticum aestivym ssp. vulgare,
    2. Dokonanie kompleksowej oceny obejmującej zarówno cechy gospodarcze, takie jak: plonowanie, zimotrwałość, odporność na wyleganie, choroby i szkodniki, jak i cechy jakościowe: zawartość białka, ilość i jakość glutenu (rozpływalność i elastyczność), zawartość karotenoidów, pozostałość mykotoksyn i szereg innych cech, które decydują o przydatności do produkcji makaronu,
    3. Wyselekcjonowanie najlepszych regionalnych odmian makaronowych pozwoliło PZZ Lubella na poszerzenie atrakcyjnej oferty dla rolników z regionu, jak również obniżyć koszty pozyskiwania surowca do produkcji dobrej jakości makaronu.