Złota droga i Zielona droga.

Złota droga (tzw. Gold Open Access) polega na publikowaniu w otwartych czasopismach, zapewniających dostęp do wszystkich artykułów na swojej stronie internetowej bez barier technologicznych (na przykład bez konieczności logowania się), finansowych (za darmo) i prawnych (na otwartych licencjach lub przynajmniej
w ramach gratis open access)”¹.
Istnieją także tzw. czasopisma hybrydowe –  takie, które publikują artykuły w modelu subskrypcyjnym jak
i otwartym.

W przypadku zagranicznych czasopism publikowanie w modelu otwartym może wiązać się z opłatą publikacyjną obejmującą koszty redakcyjne tzw. Article Processing Charges – APC, którą ponosi autor.

Zielona droga (tzw. Green Open Access) polega na samodzielnym archiwizowaniu pracy przez autora
w otwartych repozytoriach.
“Możliwość bezpośredniego udostępniania tekstów w otwartym repozytorium przez autorów zależy od polityki wydawcy. Niektórzy wydawcy, nawet w wypadku czasopism zamkniętych, zezwalają na deponowanie w otwartym repozytorium różnych wersji (na przykład preprint lub postprint) opublikowanych tekstów. Nierzadko wydawcy nakładają wymóg tak zwanego embarga czasowego, to znaczy zdeponowanie tekstu w repozytorium jest możliwe po upływie określonego czasu od daty opublikowania.”²

„Autor powinien upewnić się, czy w świetle postanowień zawartej z wydawcą umowy może udostępnić
w repozytorium daną wersję publikacji.”³

• Polityki wydawców wobec samoarchiwizacji:

Serwis Sherpa/RoMEO służy pomocą i umożliwia sprawdzenie polityki wydawców w zakresie samoarchiwizacji prac przez autorów w repozytoriach lub archiwach.

Kolory w serwisie odpowiadają przyjętej przez wydawcę polityce i oznaczają odpowiednio:
zielony – dozwolone są pre printy, postprinty i wersje wydawcy;
niebieski– dozwolone są postprinty;
żółty– dozwolone są preprinty;
biały – samoarchiwizowanie nie jest dozwolone;

– preprint, to artykuł sprzed recenzji i prac redakcyjnych (tekst przed przesłaniem do redakcji czasopisma);
– postprint, to wersja po recenzji i pracach redakcyjnych.

• Repozytoria:
  • Lista wybranych repozytoriów zebrana na stronie BG UP – [link]
  • DOAR (Directory of Open Access Repositories) – międzynarodowy katalog otwartych repozytoriów akademickich – [link]

^1,2E. Majdecka, K. Strycharz: Otwarta nauka: prawo autorskie i wolne licencje. Warszawa: Centrum Cyfrowe 2018,
s. 16-17 https://ngoteka.pl/bitstream/handle/item/362/Centurm-Cyfrowe_otwarta%20nauka_www.pdf?sequence=1
³MNiSW: Otwarty dostęp do publikacji naukowych odpowiedzi na niektóre często zadawane pytania https://www.gov.pl/attachment/76105d8d-9220-4d4e-bcf5-a870cc291710