Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie uczestniczy w następujących programach publikowania otwartego:

• w licencji akademickiej: Springer, Elsevier, Scoap3;
• w licencji konsorcyjnej: American Chemical Society (ACS), Cambridge University Press (CUP), Oxford University Press (OUP), Taylor&Francis (T&F).

Program publikowania otwartego Springer

Do 22.10.2025 zostało wykorzystane 1085 artykułów ze zwiększonej puli do 1518 artykułów na 2025 rok. Wydawca nie przewiduje możliwości retroaktywacji artykułów, programem będą mogły być objęte tylko artykuły przyjęte do publikacji po uruchomieniu programu.

Szczegóły

Program publikowania otwartego Elsevier

Program został zamknięty z powodu wyczerpania puli 1084 artykułów na 2025 rok. Według nowej umowy do programu uprawnione są artykuły przyjęte do publikacji w bieżącym roku po podpisaniu umowy i nie ma znaczenia data wysłania artykułu do czasopisma. Wydawca nie przewiduje możliwości retroaktywacji artykułów, programem będą mogły być objęte tylko artykuły przyjęte do publikacji po uruchomieniu programu.

W styczniu 2023 r. program A został wznowiony dla artykułów wysłanych do recenzji w 2023 r. z nową pulą 1013 artykułów. Uległa zmianie lista czasopism objętych tym programem, co jest powiązane z ograniczeniem zakresu licencji na dostęp do czasopism (link w szczegółach). W związku z wyczerpaniem się puli artykułów dostępnych na rok 2023, z dniem 5.12.2023 r. program OA Elsevier został zamknięty.

Program B (10% rabatu na APC) działa zgodnie z komunikatem z 20 stycznia 2022 r., dotyczy prac wysłanych do recenzji w 2021 roku. W tym programie wydawca utrzymuje dostęp krajowy do czasopism w zakresie licencji z 2021 r. Program B nie będzie kontynuowany dla artykułów wysłanych w kolejnych latach.

Szczegóły

Program międzynarodowy Scoap3

Sponsoring Consortium for Open Access Publishing in Particle Physics (SCOAP3) to międzynarodowe konsorcjum koordynowane przez CERN, które od początku roku 2014 finansuje otwarte publikacje naukowe z zakresu fizyki cząstek.

W roku 2022 program jest kontynuowany oraz nie ma ograniczeń na liczbę artykułów.

Szczegóły

Licencja konsorcyjna ACS

W aktualizacji z 30 stycznia 2023 ICM poinformował, że MEiN potwierdził dofinansowanie dla licencji na lata 2023-2025.

Program został zamknięty z powodu wyczerpania puli 437 artykułów na 2025 rok.

Szczegóły

Licencja konsorcyjna CUP

Licencja zawieszona w związku z brakiem dofinansowania.

Szczegóły

Licencja konsorcyjna OUP

Umowa na licencję OUP w 2024 r. została podpisana 13.09.2024 r. Program publikowania otwartego został uruchomiony w ramach nowej umowy z nieograniczoną pulą artykułów na 2024 rok. Program publikowania został wznowiony z nieograniczoną pulą artykułów na 2025 rok. Artykuły opublikowane w modelu subskrypcyjnym w okresie zawieszenia programu będą mogą zostać zamienione na model otwarty (“retroaktywacja”).

Szczegóły

Licencja konsorcyjna T&F

Program został zamknięty z powodu wyczerpania puli 137 artykułów na 2025 rok. Uruchomienie programu planowane jest na marzec-kwiecień 2026 roku.

Szczegóły

ZASADY I CEL

Plan S dąży do pełnego i natychmiastowego otwartego dostępu do recenzowanych publikacji naukowych z badań finansowanych ze środków publicznych i prywatnych. Koalicja cOAlition S, składająca się z instytucji finansujących, zobowiązała się do przyspieszenia przejścia na system publikowania naukowego z natychmiastowym, bezpłatnym dostępem online oraz bez ograniczeń w ich wykorzystaniu (pełny otwarty dostęp). Najważniejsze zasady:

1. Od 2021 roku wszelkie publikacje naukowe prezentujące wyniki badań, które były finansowane z grantów publicznych lub prywatnych przyznawanych przez różnorodne instytucje, zarówno krajowe, regionalne, jak i międzynarodowe, muszą być publikowane w dostępnych dla wszystkich czasopismach lub platformach albo natychmiast udostępniane w otwartych repozytoriach, bez żadnych opóźnień.
2. Autorzy lub ich instytucje muszą zachować prawa autorskie do swoich publikacji. Aby spełnić standardy Deklaracji Berlińskiej, publikacje muszą być udostępniane na otwartej licencji, najlepiej CC BY.
3. Instytucje finansujące powinny opracować kryteria i wymagania dotyczące jakości usług oferowanych przez otwarte czasopisma, platformy i repozytoria.
4. W przypadkach, gdy jeszcze nie istnieją wysokiej jakości otwarte czasopisma lub platformy, instytucje finansujące powinny zapewnić bodźce do ich tworzenia i wspierania w sposób skoordynowany. W razie potrzeby wsparcie obejmie również infrastrukturę otwartego dostępu.
5. Jeśli za publikowanie w otwartym dostępie pobierane są opłaty, powinny być one pokrywane przez instytucje finansujące lub naukowe, a nie przez samych badaczy. Wszyscy badacze powinni mieć możliwość publikowania w otwartym dostępie.
6. Instytucje finansujące powinny wspierać różnorodność modeli biznesowych otwartych czasopism i platform. Opłaty za otwarte publikacje muszą być proporcjonalne do świadczonych usług wydawniczych i przejrzyste, aby umożliwić rynkowi i instytucjom finansującym potencjalną standaryzację i określenie maksymalnych limitów opłat.
7. Instytucje finansujące powinny zachęcać rządy, uczelnie, organizacje badawcze, biblioteki, akademie oraz towarzystwa naukowe do uzgodnienia strategii, polityk i praktyk zapewniających transparentność.
8. Chociaż zasady te powinny dotyczyć wszystkich typów publikacji naukowych, osiągnięcie otwartego dostępu do monografii i rozdziałów w książkach zajmie więcej czasu i będzie wymagać osobnych procesów.
9. Instytucje finansujące nie popierają “hybrydowego” modelu publikowania, chyba że jest to przejściowy krok w kierunku pełnego otwartego dostępu w określonym czasie i jako część mechanizmów transformacyjnych. W takich przypadkach mogą udzielać wsparcia finansowego.
10. Instytucje finansujące będą monitorować przestrzeganie tych zasad i wyciągać konsekwencje wobec tych, którzy ich nie przestrzegają.
11. Przy ocenie osiągnięć naukowych instytucje finansujące będą kierować się wartością merytoryczną pracy, a nie kanałem publikacji, współczynnikiem wpływu czasopisma czy wydawcą.

WDROŻENIE ZGODNOŚCI Z PLANEM S – 3 SPOSOBY:

1. Publikacja w otwartym dostępie:
   • Autorzy publikują w czasopiśmie lub na platformie oferującej otwarty dostęp.
   • Instytucje finansujące w ramach cOAlition S wspierają finansowo opłaty za publikację.
2. Udostępnienie publikacji z czasopism subskrypcyjnych poprzez repozytoria:
   • Autorzy publikują w czasopiśmie wymagającym subskrypcji, a następnie udostępniają ostateczną, opublikowaną wersję (Version of Record, VOR) lub autorską wersję zaakceptowaną (Author’s Accepted Manuscript, AAM) w otwartym repozytorium.
   • Instytucje finansujące z cOAlition S nie wspierają finansowo publikacji otwartych w “hybrydowych” czasopismach subskrypcyjnych.
3. Transformacja miejsc publikacji subskrypcyjnych:
   • Autorzy, korzystając z mechanizmów transformacyjnych, publikują otwarcie w czasopiśmie dostępnym pierwotnie w modelu subskrypcyjnym.
   • Instytucje finansujące z cOAlition S mogą wspierać finansowo publikacje otwarte w ramach tych mechanizmów.

MIEJSCE PUBLIKACJI – WYMAGANIA:

• cOAlition S wymaga, aby czasopisma i platformy stosowały rzetelny system recenzowania zgodny z odpowiednimi standardami dyscyplinarnymi oraz praktykami Committee on Publication Ethics (COPE). Informacje te muszą być dostępne publicznie na stronie czasopisma lub platformy. Decyzje redakcyjne nie mogą być w żaden sposób uzależnione od opłat publikacyjnych.
• Każde czasopismo/platforma musi publikować roczny raport statystyczny obejmujący informacje takie jak liczba zgłoszeń, liczba recenzji, odsetek artykułów przyjętych do publikacji oraz średni czas od zgłoszenia do publikacji.
• Autorzy muszą mieć prawo zachować majątkowe prawa autorskie bez dodatkowych opłat. Licencje publikacyjne muszą umożliwiać natychmiastowe otwarte udostępnienie artykułu w ostatecznej opublikowanej wersji lub ostatecznej wersji autorskiej na otwartej licencji, preferowanej Creative Commons Uznanie autorstwa (CC BY).
• Czasopismo/platforma musi zapewnić możliwość publikacji w natychmiastowym i trwałym otwartym dostępie bez żadnych technicznych przeszkód. W obydwu przypadkach (publikacja w czasopiśmie lub deponowanie w repozytorium) nie może być stosowane czasowe embargo.

MIEJSCE PUBLIKACJI – OBOWIĄZKOWE WARUNKI TECHNICZNE:

• Używanie trwałych identyfikatorów (PID) dla artykułów, takich jak DOI, URN lub Handle, z wersjonowaniem w przypadku poprawek.
• Deponowanie treści w programach długoterminowej cyfrowej archiwizacji jak CLOCKSS, Portico lub ich odpowiednikach.
• Dostarczanie wysokiej jakości metadanych artykułów w standardowych, interoperacyjnych, otwartych formatach, dostępnych publicznie na mocy oświadczenia CC0. Metadane muszą zawierać kompleksowe informacje o finansowaniu przyznanym przez instytucje finansujące z cOAlition S, w tym nazwę instytucji finansującej i numer/identyfikator grantu.
• Informacje dotyczące otwartego dostępu i licencji muszą być czytelne dla maszyn, zagnieżdżone w artykule w standardowym, otwartym formacie.

OTWARTE REPOZYTORIA – WYMAGANIA:

1. Repozytorium musi być zarejestrowane w Directory of Open Access Repositories (OpenDOAR) lub znajdować się w trakcie rejestracji.
2. Używanie trwałych identyfikatorów (PID) dla publikacji naukowych, takich jak DOI, URN lub Handle, z wersjonowaniem w przypadku poprawek.
3. Zapewnienie wysokiej jakości metadanych na poziomie artykułów w standardowych, interoperacyjnych, otwartych formatach, dostępnych publicznie na mocy oświadczenia CC0. Metadane powinny zawierać szczegółowe informacje o DOI (lub innym trwałym identyfikatorze), zarówno oryginalnej publikacji, jak i zdeponowanej wersji, informacje o typie wersji (ostateczna wersja autorska, ostateczna wersja opublikowana), a także informacje o otwartym dostępie i użytej licencji. Dodatkowo, kompleksowe dane dotyczące finansowania przyznanego przez grantodawców z cOAlition S powinny być uwzględnione.
4. Umożliwienie odczytu maszynowego informacji dotyczących otwartego dostępu i licencji, zagnieżdżonych w artykule w standardowym, otwartym formacie.
5. Zapewnienie stałej dostępności (minimalnie 99.7% czasu, pomijając zaplanowane przerwy na serwisowanie lub aktualizacje).
6. Dostępność działu wsparcia, obejmująca co najmniej adres e-mail z odpowiedzią w ciągu jednego dnia roboczego.