Naukowa precyzja na poziomie liścia – przełomowa technologia badawcza już działa w Lublinie

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie uruchomił pierwszą w Polsce zautomatyzowaną platformę do cyfrowego fenotypowania roślin w warunkach szklarniowych. Nowoczesna infrastruktura umożliwia wykonywanie bardzo dokładnych analiz stanu roślin w czasie rzeczywistym. 6 maja 2025 r. uroczyście otwarto Centrum Fenomiki Roślin UP w Lublinie.

Cyfrowe obrazowanie staje się coraz ważniejszym narzędziem w rękach naukowców zajmujących się badaniami nad roślinami. Dzięki nowoczesnym technologiom fenotypowania polegającym na wykonywaniu bardzo dokładnych zdjęć w specjalnych zakresach światła możliwe jest precyzyjne monitorowanie zdrowia roślin, tempa wzrostu oraz reakcji na zmieniające się warunki środowiskowe. To, co kiedyś wymagało długotrwałych obserwacji i prób w laboratoriach, dziś można uzyskać w czasie rzeczywistym z dokładnością nawet do pojedynczego liścia.

Dlaczego jest to ważne? Obrazowanie cyfrowe pozwala m.in. wcześnie wykrywać choroby, szkodniki, niedobory składników odżywczych, a nawet śledzić skuteczność nawozów i środków ochrony roślin. W konsekwencji, dzięki tej technologii rolnictwo staje się bardziej precyzyjne, co oznacza zdrowsze rośliny, mniejsze zużycie chemikaliów i wyższą jakość żywności.

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie zainstalował i uruchomił w warunkach szklarniowych platformę typu plant-to-sensor do zautomatyzowanego obrazowania roślin. Infrastruktura ta jest obecnie unikalna na poziomie krajowym – jest to pierwszy zautomatyzowany system do wysokoprzepustowego fenotypowania roślin w warunkach kontrolowanych, zainstalowany w Polsce. System wyposażony jest w szereg sensorów pozwalających na wielowymiarową analizę roślin uwzględniając: multispektralną analizę fluorescencji, analizę w świetle widzialnym, analizę hiperspektralną oraz skanowanie laserowe 3D. Ponadto posiada układ automatycznej aplikacji wody, środków ochrony roślin, biostymulatorów itp. oraz komorę do automatycznego oprysku roślin.

Inwestycja ta oferuje polskim naukowcom dostęp do nowoczesnej infrastruktury badawczej umożliwiającej prowadzenie badań na światowym poziomie. Stwarza również możliwości aplikacji o innowacyjne projekty oraz stymuluje rozwój współpracy międzynarodowej poprzez realizację wspólnych projektów oraz udział w globalnych inicjatywach badawczych.

Wykorzystanie innowacyjnych technik obrazowania roślin stymulować będzie ponadto wymianę wiedzy i technologii, tworząc pomost między nauką a gospodarką. Specjaliści przewidują, że w ciągu najbliższych lat cyfrowe metody analizy roślin staną się standardem nie tylko w badaniach naukowych, ale również na polach uprawnych pozwalając dbać o to, aby rośliny rosły szybciej, zdrowiej i były bardziej odporne na zmiany klimatu.

W uroczystym otwarciu wzięli udział przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, a wśród nich: prof. dr hab. Maria Mrówczyńska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego; Andrzej Maj, II wicewojewoda lubelski; Mariusz Banach, wiceprezydent Miasta Lublin oraz Marek Wojciechowski, wicemarszałek województwa lubelskiego.

Fot. Maciej Niedziółka, DRiP UP w Lublinie

Wydarzenie szeroko komentowane w mediach:

• TVP Lublin
• RMF 24
• Polskie Radio Lublin
• Nauka w Polsce
• Kurier Lubelski
• Nasz Lublin
• Radio Pin
• AgroRadio
• Radio Centrum