Astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski wśród studentów

16 grudnia 2025 roku w Lublinie odbyło się spotkanie ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim, drugim – po Mirosławie Hermaszewskim – Polaku, który poleciał w kosmos, 47 lat po swoim poprzedniku. Misja Axiom 4 IGNIS była również pierwszą polską misją na Międzynarodową Stację Kosmiczną.

Polski astronauta Europejskiej Agencji Kosmicznej odwiedził Lublin w ramach ogólnopolskiej trasy „IGNIS – Polska sięga gwiazd”. Tutaj spotkał się ze studentami i uczniami. To nie była jednak jego pierwsza wizyta w mieście. Jak sam przyznał, Lublin ma dla niego wymiar bardzo osobisty. – Moi rodzice poznali się w Lublinie. Studiowali historię sztuki. Ostatnim razem byłem tu z tatą, który oprowadzał mnie po mieście i dzielił się swoimi wspomnieniami – mówił.

Spotkanie rozpoczęło wystąpienie rektora Politechniki Lubelskiej prof. dr hab. Zbigniewa Patera, przewodniczącego ZUL w 2025 roku, który podkreślił, że mimo braku kierunków stricte kosmicznych, lubelskie uczelnie realnie wspierają rozwój badań nad kosmosem. W swoim wystąpieniu przytoczył również zasługi każdego z lokalnych uniwersytetów w tym obszarze.

Następnie zgromadzona publiczność miała okazję obejrzeć film dokumentujący przygodę Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego – zarówno przygotowania do wyprawy, jak i ujęcia z kosmosu zrealizowane podczas misji IGNIS.

W końcu nadszedł moment, na który wszyscy czekali – na scenie pojawił się sam Sławosz Uznański-Wiśniewski. Podzielił się on swoimi wspomnieniami z misji, opowiadając, jak wyglądała ona z jego perspektywy. Zaprezentował również zdjęcia oraz opowiedział anegdoty, między innymi o tym, że aby wyspać się na stacji kosmicznej, należało przymocować śpiwór do ściany lub szafy, by nie unosić się podczas snu.

Lublin był jednym z punktów trasy spotkań Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. W każdym mieście wzbogacał on wykład o unikalny element przygotowany wyłącznie dla danej lokalizacji. W naszym mieście była to opowieść o opiece medycznej w nagłych sytuacjach w kosmosie – między innymi o tym, jak wykonać uciśnięcia klatki piersiowej i jednocześnie samemu nie „odlecieć”.

Podczas spotkania astronauta wręczył rektorom ZUL emblematy polskiej misji kosmicznej IGNIS, które towarzyszyły mu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. – Te flagi były w kosmosie razem ze mną. Przeleciały 320 orbit wokół Ziemi i ponad 13 milionów kilometrów – mówił.

Publiczność miała również możliwość zadawania pytań. Wśród nich pojawiło się m.in. pytanie o to, czy łatwiej było przystosować się do warunków panujących w kosmosie, czy ponownie zaadaptować się do życia na Ziemi – po powrocie.

Zaprezentowano także prezentację dotyczącą eksperymentów przeprowadzanych przez Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w kosmosie.

Pierwszą część spotkania w Filharmonii Lubelskiej zakończył panel dyskusyjny, w którym wziął udział dr Maciej Bryś z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Opowiedział on więcej o eksperymencie związanym z pszczołami miodnymi, z wykorzystaniem wirówki przeciążeniowej, umożliwiającej symulację warunków mikrograwitacji.

– Pszczoła miodna zapyla około 80% gatunków roślin uprawnych na świecie, dlatego jej obecność przy tworzeniu upraw pozaziemskich wydaje się czymś oczywistym. Eksperyment, który przeprowadzaliśmy, miał na celu sprawdzenie wytrzymałości robotnic pszczoły miodnej w warunkach nieważkości. Zarówno przed, jak i po eksperymencie pobrano próbki pszczelej krwi – hemolimfy. Choć wyników nie można jeszcze jednoznacznie potwierdzić, ponieważ badanie przeprowadzono niedawno, wszystkie pszczoły przeżyły symulację mikrograwitacji, co samo w sobie odpowiada na niektóre pytania– podsumował doktor.

W części edukacyjnej, która odbyła się w Lubelskim Centrum Konferencyjnym,  dr Uznański-Wiśniewski spotkał się z dziećmi i młodzieżą szkolną, a w specjalnej strefie swoje projekty prezentowały studenckie koła naukowe z pięciu uczelni zrzeszonych w Związku Uczelni Lubelskich. Prorektor ds. nauki i współpracy z zagranicą, prof. dr hab. Bartosz Sołowiej, oprowadził astronautę po stoiskach, gdzie pokazano dorobek naszych czterech kół naukowych: SKN Chłodnictwa, Geodezyjne Koło Naukowe „Equator”, SKN „Gastronauci”  oraz SKN Zagrożeń Zawodowych i Środowiskowych.

Na stoiskach uczestnicy mogli zobaczyć tradycyjne i nowoczesne narzędzia geodezyjne, technologie satelitarne i drony, a także interaktywne mapy oraz skany i modele 3D. Pokazano także specjalistyczny sprzęt do pomiaru zagrożeń biologicznych, zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w środowisku pracy, różne typy gaśnic wraz z zasadami ich użycia, robota badawczego do pracy w trudno dostępnych miejscach oraz drona wyposażonego w komorę pomiarową.

Nie zabrakło również prezentacji technologii liofilizacji, produktów liofilizowanych oraz żywności funkcjonalnej, którą uczestnicy mogli spróbować na miejscu.

Trasa „IGNIS – Polska sięga gwiazd” jest realizowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz POLSA – Polską Agencję Kosmiczną, we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) i odwiedzanymi polskimi uczelniami.

Fot. Joanna Mazurek

Informacje w mediach: