Agroturystyka jako animacja zrównoważonego rozwoju. Cykl: “Nauki Rolnicze XXI Wieku”

Wypoczynek w funkcjonujących gospodarstwach rolnych jest już w naszej rzeczywistości zjawiskiem ugruntowanym, powszechnym i można powiedzieć, że stanowi już stały element w pejzażu współczesnej wsi. Agroturystyka zadomowiła się również w świadomości turystów i podróżników, którzy z tej formy korzystają jako punktu w dłuższej wyprawie a czasem jako punkt docelowy wypoczynku indywidualnego, całych rodzin a czasem wycieczek. 

Gospodarstwa agroturystyczne mają dziś w swojej ofercie szerokie spektrum usług i działalności. To w większości bardzo rozbudowane przedsięwzięcia a częściej przedsiębiorstwa nastwione na zaspokajanie potrzeb swoich gości w zakresie dostarczania rozrywek, atrakcji, które umilą pobyt i zadziałają marketingowo. Wyłania się z tego obraz wsi zaspokajającej potrzeby związane z organizacją czasu wolnego innym, ale to przecież nie wszystko.

Czasem udaje się w przemycić ważne informacje o tradycjach czy obyczajach obowiązujących jeszcze niedawna na wsi lub przybliżyć smaki regionalne. To bardzo cenne dla tożsamości, aby kultywować tradycje i obyczaje lub bodaj zachować pamięć o nich w świecie, gdzie postępuje homogenizacja kulturowa. Wieś jest dziś być może jednym z ostatnich bastionów, gdzie zachowuje się równowagę między tradycją i postępem. Rośnie samoświadomość mieszkańców wsi związana z potrzebą ratowania tradycji lokalnych, widać to po licznie powstających stowarzyszeniach i organizacjach lokalnych, które realizują te cele w swych małych społecznościach.

Współczesna wieś i jej tradycja to nie jest tylko barwny folklor i skansen, tego rodzaju myślenie jest mocno krzywdzące, jeśli jeszcze się gdzieś pojawia. Można powiedzieć, że wieś produkcyjna i ta związana z agroturystyką realizuje zrównoważony rozwój nie tylko teoretycznie, ale równie praktycznie, wieś wyprzedziła pozostałe gałęzie, które dopiero się uczą. Wszyscy w jakiś sposób jesteśmy dziś zobligowani do uczestnictwa i praktykowania zrównoważonego rozwoju w każdym aspekcie życia, aby kolejne pokolenia miały jakieś szanse rozwoju. Przed wsią zatem wielkie wyzwanie edukacyjne, aby przypomnieć o roli i wartości tego co związane z naturą jak i korzyściach płynących z tego co związane z technologią.

Gospodarstwa agroturystyczne mają wiele możliwości, aby właśnie animować idee zrównoważonego rozwoju nie tylko w wymiarze lokalnym, ale również w każdej innej skali, to co się dzieje w naszych mikrokosmosach może być wzorem dla skali makro. Człowiek nigdy nie oderwał się od swego biologicznego dziedzictwa i nigdy nie zerwał swojego przywiązania do natury i wartości z nią związanych, ilekroć próbuje zerwać te naturalne więzi kończy się to porażką.

Zupełnie jak w micie o Anteuszu, którego pokonał Herkules. Źródłem siły Anteusza był bezpośredni kontakt z ziemią, po której stąpał, dopóki po niej stąpał był niepokonany, ale kiedy oderwał się od ziemi i zwisł w powietrzu Herkules go pokonał. Technika odrywa człowieka coraz bardziej od ziemi, ale dopóki jesteśmy związani z ziemią jako źródłem naszej wielowymiarowej egzystencji jesteśmy bezpieczni.

Dr Iwona Zakrzewska
Oddział Informacji Naukowej