Ks. prof. M. Heller doktorem honoris causa UP w Lublinie
17 czerwca br. w Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie odbyła się uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa księdzu profesorowi Michałowi Hellerowi.
Stosowana uchwała Senatu Uczelni została podjęta 11 kwietnia br. w uznaniu osiągnięć i zasług profesora Hellera, w szczególności jako wybitnemu filozofowi przyrody, kosmologowi, matematykowi, fizykowi i teologowi, światowej sławy autorowi dzieł naukowych, w których poprzez krytykę filozoficzną sfery empirycznej poszukuje pomostów pomiędzy nauką i religią. Jako promotorzy wystąpili Dziekani Wydziałów: Agrobioinżynierii i Medycyny Weterynaryjnej.
Moment odczytania w języku łacińskim tekstu dyplomu przez promotora, prof. Stanisława Winiarczyka
W uroczystości wzięli udział m.in.: Arcybiskup Metropolita Lubelski, ks. prof. Stanisław Budzik, władze rektorskie lubelskich uczelni, przedstawiciele władz lokalnych i państwowych, zaproszeni goście, wśród nich grono uczniów i współpracowników Profesora Hellera. Na sali obecni byli również doktorzy honoris causa Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie: prof. dr hab. Marian Budzyński (Lubelskie Towarzystw Naukowe) oraz prof. dr hab. Jan Marian Gliński (Instytut Agrofizyki PAN w Lublinie).
Rozpoczynając uroczystość, JM Rektor, prof. dr hab. Marian Wesołowski podkreślił, że o przyznanie tytułu doktora honoris causa wystąpiły dwa najstarsze wydziały Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, które w tym roku obchodzą Jubileusz Siedemdziesięciolecia.
Laudację wygłosił Dziekan Wydziału Agrobioinżynierii, prof. dr hab. Krzysztof Kowalczyk. W jednym z jej fragmentów odniósł się do dorobku naukowego: „Konstrukcja modelu „nieprzemiennego wszechświata”, metodologia „filozofii w nauce”, refleksja nad matematycznością przyrody, odrzucenie fundacjonizmu i propozycja „logiki zapętleń”, koncepcja nieliniowego rozwoju nauki, filozofia przypadku czy teologia nauki stanowią wielkie, niezmiernie ważne i oryginalne osiągnięcia naukowe Księdza Profesora Hellera. Być może jednak największym Jego wkładem do polskiej i ogólnoświatowej kultury i nauki jest ciągłe uświadamianie nam, że nauka – ta wielka przygoda ludzkości – ma swoje granice. I choć ciągle je przesuwamy, sama metoda naukowa ma taki charakter, że nigdy nie zdoła wszystkiego wyjaśnić, co nie znaczy, iż to, co leży poza jej zasięgiem, jest nieracjonalne. Taka perspektywa naszych wysiłków poznawczych – perspektywa, o której Ksiądz Profesor przypomina nam nieustannie – pozwala lepiej zrozumieć, czym jest nauka i czym jest świat, w którym żyjemy.”
Fragmenty nadesłanych listów gratulacyjnych odczytał Prorektor ds. Organizacji i Kadr, prof. dr hab. Andrzej Borowy.
Ks. prof. M. Heller w swoim wystąpieniu podziękował wszystkim, z inicjatywy których i dzięki których wysiłkom dzisiejsza uroczystość mogła dojść do skutku: Senatowi Uczelni, Rektorowi i całej społeczności akademickiej. Wspomniał również swoją pierwszą wizytę na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie w związku z nadaniem tytułu doktora honoris causa ks. prof. Józefowi Życińskiemu (2004).
Jego wykład okolicznościowy dotyczył wolności i przypadku – nieustannej konfrontacji, która trwa przez całe ludzkie życie. „Czas jest utkany z przypadków. Potwierdza to nasze codzienne doświadczenie. Budząc się rano, nie wiemy, co dzień przyniesie. Na pewno przyniesie ciąg przypadków, które skutecznie pokrzyżują nasze plany na zagospodarowanie najbliższych godzin. I każą nam wykonać cały szereg czynności, których wcale nie chcemy. Fizycy mówią, że strzałka czasu jest wyznaczona wzrostem entropii, czyli narastaniem bałaganu. A wszystko to dzieje się na mocy praw statystyki i prawdopodobieństwa. W tym „przypadkowym czasie” rozwija się historia ludzi i narodów. Czy człowiek jest tylko pionkiem rzucanym pomimo, lub wbrew, swojej woli na przypadkowe pola szachownicy dziejów, czy też jednak, pomimo wszystko, zachowuje w sobie pewną przestrzeń wolności?” – w dalszej części wykładu ks. prof. M. Heller dowodził, że wszystko wskazuje na to, iż „(…) problemy przypadku, czasu i ludzkiej wolności nie redukują się tylko do naszych mniej lub bardziej subiektywnych spekulacji, lecz są istotnie związane z głęboką strukturą Wszechświata.”
O odpowiednią oprawę uroczystości zadbał Chór Akademicki UP w Lublinie, a wśród wykonywanych pieśni zabrzmiał „Gaudeamus igitur”.
