Sukces współpracy dr hab. Marka Babicza prof. nadzw. UP i PZHPTCh “POLSUS”

Miło nam poinformować, że 29 marca 2018 r. świnie rasy wielkiej białej polskiej zostały wpisane jako produkt tradycyjny woj. lubelskiego na prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Listę Produktów Tradycyjnych. Sukces ten jest wynikiem współpracy dr hab. Marka Babicza prof. nadzw. UP – Kierownika Zakładu Hodowli i Biotechnologii Świń oraz Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”.

Hodowla świń rasy wielkiej białej polskiej sięga lat 70. XIX w. stanowiąc integralny element produkcji rolniczej, oraz cenną część historii Polski i regionu Lubelszczyzny. Rasa ta została wytworzona w wyniku krzyżowania prymitywnych typów świń krajowych: wielkiej polskiej długouchej i małej polskiej ostrouchej z rasą wielką białą angielską (wba) i białą ostrouchą. Świnie krajowe ceniono ze względu na odporność na choroby, niewybredność i niewielkie wymagania pod względem paszy, łatwość opasania się oraz właściwości pozyskiwanego surowca rzeźnego: twardą, jędrną słoninę i wysokiej jakości mięso. Ten typ wieprzowiny doskonale nadawał się do produkcji wyrobów trwałych.

Locha rasy wielkiej białej polskiej – typ współczesny (fot. Maciej Gamoń)

Na terenie obecnego województwa lubelskiego działało przed I wojną światową 16 chlewni zarodowych, w których utrzymywano świnie krajowe przekrzyżowane m.in. z knurami rasy wba z hodowli Antoniego Bobrowskiego i Kazimierza Piaszczyńskiego ze Snopkowa, Antoniego Budnego z Bychawy, oraz Stanisława Kuczyńskiego z Koroszczyna.

Chlewnia Antoniego Budnego w Bychawie 1901 r. (archiwum dr. hab. Marka Babicza)

Uzyskany w tych hodowlach materiał zarodowy był wykorzystywany do poprawy wartości pogłowia masowego świń utrzymywanych przez służbę folwarczną i okolicznych włościan. Drugim typem szlachetnym świni wielkiej białej, mającej udział w powstaniu rasy wielkiej białej polskiej, była rasa biała ostroucha wytworzona z krajowych świń długouchych i wschodnioniemieckich świń krótkouchych krzyżowanych z białymi rasami angielskimi: wielką i średnią białą. W grupie świń białych ostrouchych występowała wielka biała ostroucha (pomorska), uznana za odrębną rasę 5 grudnia 1936 r. W okresie po II wojnie światowej świnie pomorskie włączono do grupy krajowych świń białych ostrouchych. W 1949 r. w Polsce rozróżniano dwa typy świń wielkich białych: wielkie białe angielskie i krajowe wielkie białe ostrouche. 2 sierpnia 1956 r. Minister Rolnictwa zatwierdził decyzję o połączeniu ras i nadaniu im nazwy wielkiej białej, którą w 1962 r. zarządzeniem Ministra Rolnictwa rozszerzono na „wielką białą polską”. Obecnie rasa wielka biała polska utrzymywana jest na terenie całego kraju i pod względem liczebności w populacji hodowlanej zajmuje drugie miejsce po rasie polskiej białej zwisłouchej. Jest ceniona ze względu na odporność i przystosowanie do miejscowych warunków środowiskowych, wysoką troskliwość macierzyńską loch oraz wysoką wartość rzeźną i jakość mięsa.

[autor: dr hab. Marek Babicz, prof. nadzw. UP, Kierownik Zakładu Hodowli i Biotechnologii Świń UP w Lublinie]

(fot. Maciej Niedziółka) 

Dr hab. Marek Babicz prof. nadzw. UP zajmuje się problemami naukowymi związanymi hodowlą i chowem głównie świń ras krajowych (puławska, wielka biała polska, polska biała zwisłoucha) z uwzględnieniem zagadnień związanych z rozpoznaniem czynników wpływających na wartość cech użytkowości rozpłodowej, rzeźnej i behawior trzody chlewnej. Do głównych działań naukowych należą te związane z ochroną zasobów genetycznych świń rasy puławskiej, w tym wartościowaniem cech hodowlanych i użytkowych charakterystycznych dla rasy. Jako Członek Grupy Roboczej ds. ochrony zasobów genetycznych trzody chlewnej aktywnie uczestniczy w pracach na rzecz ochrony bioróżnorodności w ramach współdziałania nauki i praktyki.