WERSJA POLSKA

Podjęte badania miały na celu określenie wpływu oddzielnego lub łącznego stoso-wania do paszy o niskiej zawartości wapnia i fosforu niezawierającej witaminy D3 lub z obniżonym jej poziomem dodatku fitazy i 1,25(OH)2D3 przez okres od 1 do 21 i do 49 dnia życia na ogólny wzrost i rozwój kurcząt brojlerów, wzrost, rozwój i parametry wytrzymałościowe układu kostnego, poziom aktywnych biologicznie substancji warun-kujących homeostazę wapniowo-fosforową i metabolizm tkanki kostnej. Analizowano także, czy i na ile suplementacja paszy o niskiej zawartości wapnia i fosforu fitazą lub/i kalcitriolem w warunkach braku witaminy D3 lub obniżonego jej poziomu warunkuje takie same efekty wzrostowe i rozwojowe organizmu, a szczególnie układu kostnego, jak pasza standardowa pod względem zawartości Ca, P i witaminy D3. 

Badania przeprowadzono na kurczętach brojlerach w okresie od wyklucia do 49 dnia życia. W doświadczeniu I kurczęta zaliczono do 7 grup: kontrolnej pozytywnej otrzymującej paszę z witaminą D3, kontrolnej negatywnej otrzymującej paszę bez witaminy D3 oraz 5 grup doświadczalnych otrzymujących paszę bez witaminy D3 wzbogaconą wyłącznym dodatkiem 1,25(OH)2D3 (kalcitriol) w ilości 3 ?g/kg paszy, fitazą w ilości 500 lub 750 PU/kg paszy lub jednocześnie 3 ?g 1,25(OH)2D3 i 500 lub 750 PU fitazy. W doświadczeniu II kurczęta zaliczono do 5 grup: kontrolnej pozytywnej otrzymującej paszę z zalecaną zawartością witaminy D3 (starter – 2500 IU/kg, grower – 2000 IU/kg paszy), kontrolnej negatywnej otrzymującej paszę bez witaminy D3 oraz 3 grup do-świadczalnych otrzymujących paszę o obniżonej zawartości witaminy D3 (starter – 1250 IU/kg, grower – 1000 IU/kg paszy) wzbogaconą wyłącznym lub równoczesnym dodatkiem 3 ?g 1,25(OH)2D3 lub 500 PU fitazy. W 21 dniu życia kurcząt każdą grupę doświadczalną podzielono na dwie podgrupy. Jedna podgrupa w dalszym ciągu otrzymywała paszę wzbogaconą zastosowanym suplementem, druga zaś żywiona była paszą wolną od dodatków niezawierającą witaminy D3 w doświadczeniu I lub z obniżoną jej zawartością w doświadczeniu II. W celu porównania uzyskanych wyników z parametrami uzyskiwanymi przy żywieniu paszą o prawidłowej, zgodnej z normami żywienia zwierząt, zawartości Ca, P i witaminy D3 grupą odniesienia dla obu doświadczeń była grupa standardowa. 

Ocenie poddano masę ciała w 21 i 49 dniu życia kurcząt i spożycie paszy w okresie 0-21 i 22-49 dnia. Wyliczono również zużycie paszy na kilogram przyrostu masy ciała. W 21 i 49 dniu życia z każdej grupy poddano ubojowi kurczęta w liczbie n = 9-15. Po uboju przeprowadzono ocenę analizy rzeźnej, określając masę ciepłej tuszki wypatroszonej, tuszki schłodzonej, skrzydeł, mięśni piersiowych, udowych i podudzia, podrobów jadalnych, tłuszczu zapasowego. Izolowano kości udowe i ocenie poddano ich masę, długość, gęstość mineralną, parametry wytrzymałościowe (siła maksymalna i sprężystość), parametry geometryczne (wtórny moment bezwładności w odniesieniu do osi poziomej, pole powierzchni przekroju poprzecznego) i wskaźniki korowe trzonu kości (grubość warstwy korowej, powierzchnia korowa, wskaźnik korowy, wskaźnik powierzchni korowej). 
Określono zawartość popiołu surowego, wapnia, fosforu i magnezu w kościach. Zawartość wapnia i magnezu oznaczono metodą spektrofotometrii absorpcji atomowej, fosforu zaś kolorymetryczną metodą fosforomolibdenianową. Przy uboju pobierano krew w celu określenia poziomu hormonów i makroelementów. Zawartość w osoczu krwi osteokalcyny, 1,25(OH)2D3 i 25OHD3 określono metodą radioimmunologiczną, a wapnia, fosforu i magnezu metodą kolorymetryczną. Uzyskane wyniki poddano ocenie statystycznej, określając wielokrotne przedziały ufności Tukeya. W celu określenia wpływu zastosowanych dodatków paszowych na cechy mechaniczne kości przeprowadzono test 2- i 3-czynnikowej analizy wariancji. Opracowania statystycznego wyników dokonano przy p ? 0,05.

Stwierdzono, że wzbogacanie paszy dodatkiem fitazy i 1,25(OH)2D3 wywarło korzystny wpływ na wskaźniki odchowu kurcząt zarówno w 21, jak i 49 dniu życia kurcząt. Przy łącznym stosowaniu dodatku 1,25(OH)2D3 i fitazy nie stwierdzono wpływu na osiąganą masę ciała wynikającego z długości trwania suplementacji. Natomiast wyłącz-ny dodatek jednego suplementu tylko do 21 dnia warunkował mniejszą masę ciała w porównaniu z 49-dniowym okresem wzbogacania paszy. 21-dniowa suplementacja paszy z obniżonym poziomem wit. D3 wpłynęła na wzrost spożycia paszy i obniżenie jej wykorzystania u starszych kurcząt w stosunku do 49-dniowego okresu wzbogacania paszy. Przy braku witaminy D3 nie stwierdzono większego wpływu długości stosowania dodatków na wykorzystanie paszy przy wyłącznym dodatku 750 PU fitazy oraz łącznym dodatku fitazy i kalcitriolu (niezależnie od poziomu suplementacji). Zastosowanie fitazy i kalcitriolu zapewniło odpowiednio dużą wytrzymałość kości na działanie sił odkształcających. Przy żywieniu kurcząt paszą niezawierającą witaminy D na wzrost wytrzymałości kości na działanie sił odkształcających w pierwszym okresie odchowu wpłynęły fitaza i kalcitriol, a w drugim przede wszystkim kalcitriol. Przy obniżonej zawartości witaminy D3 w paszy zwiększona wytrzymałość kości u młodszych kurcząt uzależniona była od dodatku kalcitriolu, natomiast u starszych od wzbogacania paszy fitazą. Wzbogacanie paszy fitazą w istotnym stopniu wpłynęło na wzrost parametrów geometrycznych kości zarówno w obecności, jak i przy braku witaminy D3 w paszy. Brak większego wpływu długości okresu wzbogacania paszy niezawierającej witaminy D3 na osiągane w 49 dniu wartości parametrów wytrzymałościowych dowodzi, że zastosowanie fitazy i kalcitriolu w pierwszych tygodniach życia zapewniło odpowiednią organizację tkanki kostnej, wynikającą z jej architektury i stopnia mineralizacji, warunkującą jej wytrzymałość na działanie sił odkształcających w późniejszym okresie rozwoju. W warunkach żywienia kurcząt paszą niezawierającą witaminy D3 lub z obniżoną jej zawartością dodatek 3 ?g kalcitriolu wywarł istotny wpływ na wzrost gęstości mineralnej kości zarówno w 21, jak i 49 dniu życia kurcząt. Wzbogacanie paszy fitazą i kalcitriolem zapewniło odpowiedni stopień mineralizacji tkanki kostnej zbliżony do apozycji substancji mineralnych stwierdzanej w wyniku stosowania w żywieniu kurcząt paszy o prawidłowej zawartości Ca, P i witaminy D3. Suplementacja paszy kalcitriolem spowodowała obniżenie jego zawartości w osoczu krwi. Stosowanie dodatku fitazy i kalcitriolu nie wywarło większego wpływu na zawartość osteokalcyny w 21 dniu życia kurcząt. U starszych ptaków 49-dniowe wzbogacanie paszy o obniżonej zawartości witaminy D3 wyłącznym dodatkiem fitazy lub kalcitriolu spowodowało wzrost poziomu osteokalcyny. Przy braku witaminy D3 wzrost poziomu osteokalcyny w osoczu krwi nastąpił w wyniku 21-dniowego wzbogacania paszy fitazą i kalcitriolem. Dodatek fitazy i kalcitriolu wywarł większy wpływ na zawartość wapnia i fosforu w osoczu krwi przy żywieniu kurcząt paszą niezawierającą witaminy D3. Nie stwierdzono większego wpływu zastosowanych dodatków na zawartość Ca i P przy obniżonym poziomie witaminy D3 w paszy. Mimo wykazania pozytywnego wpływu zarówno dodatku fitazy, jak i kalcitriolu na cechy wytrzymałościowe i strukturalne tkanki kostnej nie stwierdzono interakcji w działaniu obu tych suplementów. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdza się, że w warunkach niedoboru lub ograniczonego stosowania do paszy wapnia, fosforu i witaminy D3 wzbogacanie paszy dodatkiem fitazy i/lub kalcitriolu umożliwia uzyskanie korzystnych wyników produkcyjnych oraz warunkuje prawidłowy rozwój układu kostno-szkieletowego kurcząt brojlerów w pierwszych 49 dniach życia.