WERSJA POLSKA

Magdalena Pyrz 
Transfer kadmu, ołowiu, cynku, miedzi i magnezu z organizmu matki do organizmu potomstwa poprzez zdrowy i chorobowo zmieniony gruczoł mlekowy owiec

Celem badań była ocena przemieszczania z mlekiem metali ciężkich Cd, Pb, oraz ich antagonistów z grupy mikroelementów niezbędnych Cu, Zn i Mg z organizmu owiec do organizmu potomstwa.

Badania przeprowadzono w dwóch etapach. Grupy kontrolne stanowiły owce ze zdrowym gruczołem mlekowym wraz z potomstwem, grupy doświadczalne – zwierzęta wykazujące mastitis subclinica z jagniętami.

W pierwszym etapie badania pozwoliły na prześledzenie losów pierwiastków toksycznych Pb i Cd podanych per os matkom poprzez oznaczenie ich zawartości we krwi i mleku. Wymiernym wskaźnikiem oceny przemieszczania się toksycznych substancji do mleka, zarówno w stanie zdrowia, jak i w stanach mastitis subclinica, była zawartość badanych pierwiastków we krwi jagniąt.

Oznaczenia objęły także koncentrację Zn, Cu i Mg w pobranym materiale biologicznym.

W drugim etapie badań za cel uznano ocenę przenikania metali ciężkich oraz pierwiastków niezbędnych z organizmu matki do organizmu potomstwa poprzez zdrowy i chorobowo zmieniony gruczoł mlekowy. Podając owcom matkom mieszaninę soli Cd, Pb, Mg, Zn i Cu, wywołano mechanizmy antagonistycznego i synergistycznego oddziaływania pomiędzy metalami toksycznymi a pierwiastkami niezbędnymi, co obrazowały wyniki oznaczeń tych metali we krwi i mleku matek oraz krwi jagniąt, a także wełnie matek po 12 miesiącach od dokonania eksperymentu.

W obydwu etapach wykonano oznaczenia enzymatyczne i hematologiczne.

Dożwaczowe podanie owcom-matkom soli Cd i Pb doprowadziło do istotnego statystycznie wzrostu zawartości tych pierwiastków we krwi zarówno w grupie doświadczalnej, jak i kontrolnej. Zawartość kadmu w mleku samic wzrosła w sposób istotny w grupie zwierząt kontrolnych niewykazujących stanów zapalnych wymion o charakterze podklinicznym, nie przekraczając normy wynoszącej 0,01 mg/kg kadmu w mleku. Zaobserwowano znaczący wzrost ołowiu w mleku samic obu grup, utrzymujący się do 96 godz. doświadczenia.

Pierwiastki toksyczne – Cd i Pb – w wysokim stopniu przeniknęły do krwi jagniąt. Stan zdrowotny gruczołu mlekowego samic nie wpływał znacząco na przemieszczanie się pierwiastków toksycznych do mleka. W przypadku kadmu zaobserwowano istotnie statystycznie więcej tego pierwiastka w mleku zwierząt kontrolnych pobranym po 72 i 96 godz. od podania im soli metali ciężkich.

Wykazano korzystny wpływ Mg, Zn i Cu na zawartość Cd i Pb we krwi i mleku matek, uzyskując 4-5-krotnie niższe zawartości Pb w mleku samic w porównaniu z I etapem badań. Podanie per os Zn, Cu i Mg samicom uwidoczniło ich statystycznie istotny wzrost we krwi, a także mleku.

Obniżenie poziomu Cd i Pb w mleku samic, jakie uzyskano w II etapie badań, znalazło potwierdzenie w spadku ich zawartości we krwi jagniąt w obu grupach zwierząt.

Nieznaczna ponadnormatywna aktywność AST we krwi owiec nie była związana z prowadzonym doświadczeniem, gdyż dotyczyła jedynie krwi pobranej przed podaniem owcom mieszaniny soli.

Podwyższoną aktywność ALT stwierdzono jedynie u jagniąt doświadczalnych, czyli pochodzących od matek wykazujących mastitis subclinica. Wskaźniki hematologiczne krwi owiec i jagniąt obu grup nie odbiegały w znaczący sposób od poziomów uznanych za fizjologiczne.

Analizując wyniki zawartości oznaczanych pierwiastków w wełnie owiec, należy stwierdzić, ze przeprowadzone doświadczenie nie wpłynęło istotnie na kumulację Pb i Cd w runie samic, natomiast zawartość pierwiastków niezbędnych kształtowała się na poziomach prawidłowych.