WERSJA POLSKA

ZESZYT 319

Ewa Rożek 
Czynniki i cechy kształtujące jakość owoców pomidora oraz ich przydatność do mrożenia

Badania przeprowadzone w latach 1998–2005 obejmowały dwa niezależne doświadczenia.

Doświadczenie I dotyczyło oceny plonowania, składu chemicznego oraz cech anatomicznych owoców 10 odmian pomidora decydujących o przydatności do mrożenia.

W doświadczeniu II oceniono wpływ zmniejszonej liczby zbiorów na wielkość plonu handlowego oraz cechy jakościowe owoców przeznaczanych do mrożenia.

Najplenniejszymi odmianami w przeprowadzonych badaniach były Benito F 1 (79,8 t ∙ ha -1), Red Hunter (77,8 t ∙ ha -1), Konsul (74,2 t ∙ ha -1) i Kmicic (73,3 t ∙ ha -1). Owoce odmian Kmicic, Incas F 1, Benito F 1, Konsul i Red Hunter charak teryzowały się istotnie większą zawartością suchej masy w porównaniu do standardowej odmiany Lima. Istotnie największą zawartość cukrów ogółem stwierdzono w owocach odmian Kmicic i Red Hunter.

Za najlepsze pod względem przydatności do mrożenia uznano owoce odmian Red Hunter, Granit, Benito F 1, Elko F 1, Bazalt i Incas F 1.

Przeprowadzone badania wykazały istotnie dodatnią korelację między średnią masą owoców a liczbą komór nasiennych w owocach. Grubość ścian owoców była istotnie ujemnie skorelowana z liczbą komór nasiennych i udziałem komór w objętości owoców, a dodatnio skorelowana ze współczynnikiem kształtu oraz twardością i jędrnością. Stwierdzono wysoce istotną zależność między liczbą komór nasiennych a ich sumaryczną objętością w owocach.

Wykazano, że zmniejszenie do dwóch liczby zbiorów odmian polecanych do mrożenia nie powoduje istotnego obniżenia wielkości plonu. W wyniku zbioru jednokrotnego uzyskano istotnie mniejszy plon handlowy owoców.

Zmniejszenie liczby zbiorów wpłynęło istotnie na jakość owoców pomidora. Owoce pochodzące ze zbioru dwukrotnego i jednokrotnego charakteryzowały się istotnie obniżoną twardością w porównaniu z owocami ze zbioru wielokrotnego, jednakże nawet te pod względem jędrności znacznie przewyższały owoce ogólnoużytkowej odmiany Etna F 1. W wyniku zmniejszenia liczby zbiorów uzyskano owoce lepiej wybarwione i o większej zawartości likopenu.

Wykazano istotną zależność między fazą dojrzałości owoców a ich jędrnością, barwą i zawartością likopenu. W miarę wybarwiania się owoców od fazy „zapalone” do „intensywnie czerwone” zwiększał się współczynnik barwy (sto sunek a*/b* od 0,66 do 1,21) i zawartość likopenu (od 0,52 do 12,57 mg ∙ 100 g -1).

Na podstawie dynamiki plonowania ocenianych odmian pomidora można stwierdzić, że optymalnym terminem pierwszego zbioru na Lubelszczyźnie, zależnie od układu warunków pogodowych, jest przełom sierpnia i września lub pierwszy tydzień września, a drugiego zbioru – przełom drugiej i trzeciej dekady września.