WERSJA POLSKA

ZESZYT 327

Izabela Krakowska
Ekspresja receptorów estrogenowych α i β w neuronach tworu hipokampa podczas procesu neurogeenzy oraz u dojrzałych płciowo samic królików

Celem niniejszej pracy było wykazanie obecności receptorów estrogenowych α i β w neuronach tworu hipokampa. Wyniki badań wskazują, że hormony estrogenowe mogą wywierać wpływ na procesy poznawcze, uczenie się i pamięć. Poznanie mechanizmów działania estrogenów i określenie, na jakie struktury mózgowia wpływają może być pomocne w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych u ludzi. 
Obecność Erα oraz Erβ w neuronach formacji hipokampa u samic królików badano podczas procesu neurogenezy oraz u samic dojrzałych płciowo.
Wymienione rodzaje receptorów wykazano zarówno w neuronach niedojrzałych płciowo samic, jak i u samic dorosłych. Już w okresie prenatalnym zaobserwowano w pojedynczych neuroblastach hipokampa reakcję na przeciwciało wykrywające Erα i Erβ. Za pomocą analizy ilościowej wykazano, że w grupie samic niedojrzałych płciowo liczba neuronów wykazujących reakcję rośnie wraz z wiekiem królików. We wczesnych okresach rozwojowych przeważa reakcja w cytoplazmie neuronów.
U dojrzałych samic królików badania przeprowadzono w dwóch grupach. Obie grupy samic były po zabiegu owariektomii, ale zwierzęta z pierwszej grupy nie otrzymywały 17β estradiolu, druga grupa samic otrzymywała go. Po wykonaniu badań z zastosowaniem przeciwciał wykrywających Erα i Erβ wyniki porównano. U dojrzałych samic królików receptory estrogenowe α występują w neuronach formacji hipokampa w cytoplazmie i głównych wypustkach oraz w jądrze komórkowym. We wszystkich badanych obszarach formacji hipokampa przeważa reakcja cytoplazmatyczna. Największą przewagę reakcji w cytoplazmie stwierdzono w neuronach obszaru CA1 i CA2, w zakręcie zębatym oraz w przedpodporze i przypodporze. Receptory estrogenowe β u dojrzałych zwierząt lokalizują się głównie w cytoplazmie i wypustkach neuronów, w mniejszym stopniu w jądrze komórkowym. Dotyczy to wszystkich badanych obszarów, z wyjątkiem neuronów warstwy ziarnistej zakrętu zębatego, gdzie reakcji nie stwierdzono. 
Badania wykonane mikroskopem elektronowym wykazały, że w hipokampie przeważają synapsy aksodendrytyczne w porównaniu z bardzo rzadko występującymi synapsami aksoaksonalnymi i dendrodendrytycznymi.
Podawanie 17β estradiolu spowodowało spadek reakcji pozytywnej u samic królików na zastosowane przeciwciała pierwotne wykrywające Erα i Erβ. Wyniki wskazują jednak na niewielką wrażliwość neuronów formacji hipokampa na zjawisko „regulacji w dół” (down regulation).