WERSJA POLSKA

ZESZYT 377

Możliwość wykorzystania wybranych wskaźników enzymatycznych do oceny reakcji indyczek rzeźnych na stres niwelowany dodatkiem L-karnityny lub choliny
zeszyt 377, ss. 103

Zmiana poziomu markerów biochemicznych i morfologicznych krwi oraz aktywności enzymów obrazuje zachodzące zmiany statusu metabolicznego oraz sugeruje skutki, jakimi mogą być fizjologiczne i morfologiczne zmiany w komórkach, pogorszenie odporności, spadek wydajności produkcji, częste objawy chorobowe, a nawet śmierć.
Celem badań było stwierdzenie, czy można wykorzystać rzadko używane markery biochemiczne w diagnozowaniu stresu. Ponadto za zasadną uznano ocenę wpływu modyfikacji żywieniowej w postaci L-karnityny i choliny, jako czynników łagodzących stres u indyczek rzeźnych. 
Przeprowadzono dwa doświadczenia, każde na 480 indyczkach rzeźnych 
(5 grup, po 16 sztuk w 6 powtórzeniach). W doświadczeniu 1 podawano 
L-karnitynę i cholinę w dwóch różnych dawkach. W doświadczeniu 2 kofeinę potraktowano jako przerywany stres i zastosowano ją jako osobny czynnik doświadczalny oraz w połączeniu z L-karnityną lub choliną. W pobranej od indyczek krwi, a także w tkance mięśnia piersiowego oraz w wątrobie oznaczono aktywność/stężenie markerów biochemicznych (enzymatycznych i nieenzymatycznych) oraz wskaźniki hematologiczne. Analizowano także wybrane parametry efektywności odchowu. 
Rezultaty badań doświadczenia 1 wskazują, że bardziej korzystny wpływ na kształtowanie się wskaźników przemian metabolicznych wywarła większa dawka L-karnityny oraz mniejsza choliny. Zaobserwowano, że kofeina niekorzystnie oddziałuje na aktywność enzymów wskaźnikowych oraz na kształtowanie się wskaźników przemian lipidowych, energetycznych i mineralnych, co może być skorelowane z negatywnym wpływem tego czynnika na metabolizm oraz stan błon komórkowych. Sądzić można, że w doświadczeniu 2 znacznie lepszy efekt widoczny w obrazie przemian biochemicznych, osiągnięty po zastosowaniu L-karnityny i choliny, mógł być wynikiem ich korzystnego wpływu na metabolizm, zwłasza lipidów, w warunkach stresu.
Stwierdzono, że L-karnityna podana w dawce 25 mg/dm3 wody oraz cholina w dawce 200 mg/dm3 wody mają zdolność obniżenia poziomu GLU, TG, WKT, zwiększają udział frakcji HDL cholesterolu oraz obniżają stosunek H : L. Kofeina wywołuje u ptaków stres, co manifestowało się zwiększeniem proporcji H : L oraz poziomu wskaźników przemian białkowych, GLU, WKT, TG oraz obniżeniem zawartości CHOL i jego frakcji HDL. Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, że rzadko analizowane dotychczas wskaźniki enzymatyczne mogą być wykorzystywane w diagnostyce stresu u zwierząt jako wiarygodne markery oceny reakcji stresowej, zaś L-karnityna i cholina mogą być   stosowane jako czynniki łagodzące wpływ stresu.