Przyznane granty na projekty badawcze z Narodowego Centrum Nauki
Narodowe Centrum Nauki po raz kolejny przyznało granty badawcze pracownikom i doktorantom naszego Wydziału. Zachęcamy do zapoznania się z krótkim opisem projektów badawczych, które uzyskały dofinansowanie. Laureatom składamy serdeczne gratulacje i życzymy powodzenia w realizacji projektów.
Dr Marek Kowalczyk (adiunkt z Katedry Oceny Jakości i Przetwórstwa Produktów Zwierzęcych poprowadzi badania pt. “Optymalizacja metod genotypowania szczepów T. gondii izolowanych z populacji zwierząt wolno żyjących”. Jest to projekt MINIATURA o łącznym dofinansowaniu w kwocie 49 720.00 zł.
Toxoplasma gondii, jest pasożytniczym pierwotniakiem, o złożonym cyklu życiowym, obejmującym szeroki zakres potencjalnych żywicieli pośrednich oraz żywiciela ostatecznego, którym są kotowate. Jednym z rezerwuarów pasożyta są zwierzęta wolno żyjące, które mogą być źródłem transmisji toksoplazmozy do populacji zwierząt hodowlanych i towarzyszących, a tym samym stanowić zagrożenie dla człowieka. Dlatego też, szczególne znaczenie ma monitorowanie częstości występowania pasożyta oraz ocena jego zróżnicowania genetycznego.
Schemat procedury genotypowania szczepów T. gondii (M. Kowalczyk)
Celem projektu jest opracowanie i optymalizacja metod, pozwalających na detekcję i ocenę polimorfizmu molekularnego T. gondii w populacji zwierząt wolno żyjących. Badania będą obejmowały także analizę markerów molekularnych, umożliwiających różnicowanie genotypów pasożyta oraz określenie relacji filogenetycznych pomiędzy poszczególnymi izolatami. Uzyskane w trakcie projektu wyniki pozwolą poznać częstość występowania pasożyta w badanej populacji, a także dadzą lepszy wgląd w jego epidemiologię molekularną.
Mgr inż. Karolina Wengerska (asystent z Instytutu Biologicznych Podstaw Produkcji Zwierzęcej) przeprowadzi badania pt.: „Rola produkcyjności kur niosek w kształtowaniu częstotliwości występowania wad skorup oraz ich wpływ na wartość biologiczną i technologiczną jaj”. Jest to projekt PRELUDIUM o łącznym dofinansowaniu w kwocie 209 999.00 zł.
Skorupa jaj kurzego stanowi podstawową barierę oddzielającą środowisko zewnętrzne od treści jaja. Właściwa jakość skorupy ma znaczenie nie tylko w zakresie oceny konsumenckiej, ale i jako istotnego czynnika produkcyjnego. Osłabienie wytrzymałości skorupy przyczynia się bowiem do znacznych strat surowca jajczarskiego na każdym etapie produkcji. Na jakość skorup wpływa szereg czynników związanych przede wszystkim z żywieniem ptaków, czy wiekiem i stanem fizjologicznym stada. Nie bez znaczenia jest także stres np. hałas czy też zbyt duża obsada ptaków w kurniku, jako czynnik zaburzający dobrostan ptaków, który może powodować miękkie i cienkie skorupy oraz pofałdowania podczas procesu formowania jaja.
W zakresie wieku stada trudno wskazać jednoznaczną tendencję. Co prawda po okresie najwyższej nieśności jakość skorup ulega pogorszeniu, jednak wprowadzenie odpowiedniej suplementacji mineralnej pozwala na redukcję negatywnych skutków wieku ptaków. Jednak do tej pory nie przeanalizowano jeszcze roli produkcyjności kur niosek w kształtowaniu częstotliwości występowania wad skorup oraz ich wpływ na wartość biologiczną i technologiczną jaj.
Do najczęstszych wad skorupy należą tłuczki (wewnętrzne i zewnętrzne), skorupy marmurkowate, kredowe, faliste, posiadające tzw. „słabe końce” oraz wymienione już wcześniej chropowatości czy ślady. Istnieją również wady związane z brakiem skorupy czy nadmiernym jej zwapnieniem.
Na zdjęciu: słaby koniec, narośla, skorupa marmurkowata (K. Wengerska)
Pomimo mnogości występowania wad skorupy do tej pory nie przeanalizowano jeszcze roli produkcyjności kur niosek w kształtowaniu częstotliwości występowania wad skorup oraz ich wpływ na wartość biologiczną i technologiczną jaj. Dlatego też materiał do badań będą stanowiły kury rasy Leghorn, typowej nioski wysoko produkcyjne, a także rasy Zielononóżka kuropatwiana, jednej z najstarszych polskich ras, na których nie prowadzono pracy hodowlanej w celu poprawy użytkowości nieśnej. W trakcie badań sprawdzona będzie frekwencja oraz rodzaj występujących wad skorupy podczas całego cyklu nieśności, ich wpływ na cechy morfologiczne, skład chemiczny i rozmieszczenia składników mineralnych na powierzchni skorupy, jakość uzyskanych piskląt oraz cechy jakościowe jaj.
Mgr inż. Szymon Milewski doktorant w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie oraz technik w Instytucie Żywienia Zwierząt i Bromatologii na Wydziale Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki w ramach konkursu PRELUDIUM otrzymał dofinansowania w kwocie 119 780.00 zł na realizację projektu pn. “Wpływ ziołowo-tłuszczowej suplementacji mieszanek paszowych dla drobiu na efektywność odchowu oraz jakość uzyskanych produktów odzwierzęcych”.
Współczesna produkcja drobiarska nieustannie dąży do usprawnienia swoich procesów, mając na celu nie tylko zwiększenie efektywności, ale i poprawę warunków utrzymania drobiu. Kwestie te dotykają wielu aspektów, jednak dla hodowców kluczowe są dwa: zapewnienie wysokiej produktywności zwierząt oraz dbałość o ich zdrowie. Dodatkowo rosnąca świadomość konsumentów na temat znaczenia zbilansowanej diety, a zwłaszcza wpływu spożywanego mięsa drobiowego na zdrowie, motywuje producentów do ciągłego podnoszenia jakości swoich produktów. Wyzwaniem dla sektora drobiarskiego był wprowadzony 1 stycznia 2006 w Unii Europejskiej zakaz stosowania antybiotykowych stymulatorów wzrostu. Wcześniej substancje te stosowano do zwalczania patogenów żołądkowo-jelitowych i łagodzenia wpływu czynników stresowych na funkcjonowanie jelit.
Antybiotyki, wpływając na zdrowie jelit, przyczyniały się do ogólnej poprawy zdrowia zwierząt. Ich działanie obejmowało obniżenie wskaźnika zachorowań i śmiertelności, przyspieszenie tempa wzrostu, lepsze wykorzystanie paszy oraz poprawę jakości mięsa poprzez zwiększanie zawartości białka i zmniejszenie ilości tłuszczu. Ograniczenia w stosowaniu antybiotykowych stymulatorów wzrostu, spowodowane problemami z rosnącą opornością bakterii oraz obawami dotyczącymi bezpieczeństwa żywności, skłoniły hodowców drobiu i naukowców do poszukiwania alternatywnych rozwiązań. Dziś nadal trwają prace nad rozwojem bardziej zrównoważonych metod dietetycznych, które mają na celu jednoczesne polepszenie wspomnianych trzech kluczowych aspektów hodowli: wzrostu zwierząt, ich zdrowia oraz jakości produkowanego mięsa. Fitobiotyki, znane również jako fitogeniki, to bioaktywne związki pochodzące z ziół i roślin leczniczych, które są cenione za swoje korzystne właściwości biologiczne, wnosząc znaczący wkład w poprawę zdrowotno-odżywczego potencjału pasz dla zwierząt. Te naturalne substancje chemiczne, tworzone przez rośliny w ramach ich procesów metabolicznych, wykazują działanie farmakologiczne, obejmujące właściwości przeciwutleniające, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe oraz regulujące układ odpornościowy. Dodatkowo istotnym czynnikiem dietetycznym warunkującym prawidłowy rozwój ptaków jest optymalna równowaga między białkiem a energią, w tym odpowiednia ilość tłuszczu w paszy.
Dlatego celem proponowanego projektu badawczego jest określenie wpływu kombinacji ziół i wybranych niszowych olejów w żywieniu kurcząt brojlerów na wskaźniki odchowu, jakość tuszek oraz parametry zdrowotne i fizjologiczne. Zioła, które będą stanowić podstawę nowoopracowanej kompozycji paszowej, tj. pokrzywa i szałwia ze względu na wysoką zawartość związków bioaktywnych posiada udokumentowane naukowo szerokie spektrum działania prozdrowotnego. Wybrane do doświadczenia oleje – rydzowy, z nasion konopii oraz z pestek malin – wyróżniają się bogactwem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych PUFA, w tym omega-6 i omega-3, dzięki czemu mogą znacząco wspierać układ odpornościowy drobiu, poprawiać jakość mięsa oraz przyczyniać się do lepszego wzrostu ptaków. Szczególnie efektywne w tym zakresie są mogą być ich mieszaniny. Jednak jednoczesne ich stosowanie może prowadzić do efektów wzajemnego wzmacniania się, ale również może negatywnie wpłynąć na organizm ptaków. W celu wyjaśnienia tego problemu projektowane są różne proporcje i kombinacje analizowanych kompozycji ziołowo-tłuszczowych w diecie kurcząt brojlerów.
W dostępnej literaturze naukowej nie ma doniesień, w których badane były efekty stosowania różnych poziomów mieszanin tych ziół i olei w mieszankach paszowych dla drobiu. Dlatego w naszym projekcie zwrócimy szczególną uwagę na takie parametry produkcyjne jak m.in. średnie przyrosty masy ciała, dzienne spożycie paszy oraz efektywność wykorzystania paszy (FCR). Aby ocenić wpływ dodatku paszowego na zdrowie ptaków, przeprowadzone zostaną analizy wybranych parametrów krwi, w tym badania hematologiczne i biochemiczne, a także zbadamy populacje drobnoustrojów w jelicie cienkim.
Dodatkowo, jakość zdrowotna uzyskanego mięsa będzie oceniana poprzez ocenę jego składu odżywczego, zawartości kwasów tłuszczowych oraz elementów mineralnych. Wyniki niniejszych badań wzbogacą aktualną wiedzę, która umożliwi dalszy dobór komponentów paszowych w celu stworzenia nowych, paszowych kompozycji ziołowo-tłuszczowych uzupełniających żywienie stanowiących naturalną alternatywę stosowanych profilaktycznie środków terapeutycznych w hodowli drobiu. Określenie wpływu różnych mieszanek fitobiotycznych stanowić będzie podstawę do opracowanie nowatorskiego zestawu ziołowo-tłuszczowego do stosowania w żywieniu kurcząt brojlerów w celu polepszenia zdrowia ptaków, poprawy wyników produkcyjnych oraz stabilności populacji stada. W przyszłości, wyniki tych badań mogą posłużyć do opracowania zaleceń dotyczących stosowania nowych rozwiązań żywieniowych w produkcji drobiarskiej.
