TytuÅ‚ projektu: Ocena oddziaÅ‚ywania in vivo oraz in vitro sinicowych oligopeptydów na organizmy wodne

Kierownik projektu: Dr hab. Adam Bownik, prof. uczelni, Katedra Hydrobiologii i Ochrony Ekosystemów

ŹródÅ‚o finansowania: Narodowe Centrum Nauki, OPUS-18

Cel projektu: zbadanie wpÅ‚ywu indywidualnych oligopeptydów sinicowych, takich jak aeruginozyna, aeruginozamidy, anabenopeptyny, cyjanopeptoliny oraz ich mieszanin z cyjanotoksynami (mikrocystynÄ…-LR oraz cylindrospermopsynÄ…) na organizmy reprezentujÄ…ce różne poziomy troficzne ekosystemów wodnych: roÅ›liny, bezkrÄ™gowce (wrotki, skorupiaki, owady) i ryby. Projekt badawczy zawiera kilka nowatorskich aspektów: zastosowanie mikroskopii fluorescencyjnej,  umożliwi stworzenie map efektów biologicznych (ang. bioimaging) u skorupiaków i wrotków eksponowanych na oligopeptydy sinicowe; umożliwi szersze spojrzenie na dziaÅ‚anie indywidualnych oligopeptydów oraz ich mieszanin na poziomie organizmalnym przy wykorzystaniu czuÅ‚ych, i nowoczesnych wskaźników behawioralnych, fizjologicznych oraz biochemicznych organizmów modelowych. Nowatorskie podejÅ›cie dotyczyć bÄ™dzie również okreÅ›lenia wpÅ‚ywu oligopeptydów sinicowych na linie komórek skrzeli pstrÄ…ga tÄ™czowego (RTgill-W1) i leukocytów karpia (CLC). Wyniki badaÅ„ wzbogacÄ… dotychczasowÄ… wiedzÄ™ na temat efektów oraz mechanizmów oddziaÅ‚ywania kongenerów indywidualnych peptydów oligopeptydów sinicowych i ich mieszanin z cyjanotoksynami wystÄ™pujÄ…cymi w Å›rodowisku naturalnym na organizmy Å›rodowiska wodnego. Rezultaty bÄ™dÄ… również podstawÄ… do opracowania wytycznych oceny ryzyka zwiÄ…zanego z oligopeptydami sinicowymi oraz wyznaczenia najwrażliwszych parametrów u modelowych organizmów wykorzystywanych jako elementy systemu wczesnego ostrzegania (ang. early warning systems) stosowanego do monitorowania zbiorników wodnych i hodowli ryb.