Katedra Zoologii jest najstarszą jednostką obecnego Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, została powołana jeszcze dekretem PKWN w październiku 1944 roku. W ramach nowo utworzonego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, stanowiła trzon Wydziału Rolnego.

Od roku 1955 Katedra Zoologii funkcjonowała w strukturze Wydziału Zootechnicznego – wydzielonej z UMCS – Wyższej Szkoły Rolniczej.

W latach 1970-1993 funkcjonowała jako Zakład Zoologii i Hydrobiologii w strukturze Instytutu Biologicznych Podstaw Produkcji Zwierzęcej AR.

We wrześniu 1993 roku Katedra Zoologii została wydzielona jako samodzielna jednostka z dotychczasowego Zakładu Zoologii i Hydrobiologii.

Od 2006 w Katedrze została wyodrębniona Pracownia Bioindykacji Środowiska

 W 2011 roku nastąpiło połączenie Katedry Zoologii  z Zakładem Ekologii Zwierząt i Łowiectwa i przyjęto nazwę jednostki Katedra Zoologii, Ekologii Zwierząt i Łowiectwa.

Od kwietnia 2019 roku po utworzeniu Wydziału Biologii Środowiskowej, pod nową nazwą: Katedra Zoologii i Ekologii Zwierząt, jako jedna z czterech jednostek, weszła  w jego skład.

Kierownikami Katedry Zoologii byli Profesorowie:

• Janusz Domaniewski 1944-1945 /Wydział Rolny UMCS/
• Gabriel Brzęk 1945-1978 /Wydział Rolny UMCS, Wydział Zootechniczny WSR i AR/
• Stanisław Radwan 1979-1982 /Wydział Zootechniczny WSR i AR/
• Włodzimierz Zwolski 1982-1992 /Wydział Zootechniczny AR/
• Czesław Kowalczyk 1993-2000 /Wydział Zootechniczny AR, Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt AR/
• Witold Kowalik 2000-2008 /Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt AR/
• Jacek Łętowski 2008-2016 /Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt UP/
• Jerzy Demetraki-Paleolog od 2016 /Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt UP, Wydział Biologii  Środowiskowej UP/

Zakład Ekologii Zwierząt i Łowiectwa a obrębie Katedry funkcjonował jako wyodrębniona jednostka pod kierownictwem prof. dr hab. Romana Dziedzica

Dawna problematyka naukowa Katedry Zoologii:

• badania hydrobiologiczne fauny wodnej jezior Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego w ujęciu kompleksowym: właściwości fizyko-chemiczne wody, typologia limnologiczna jezior, biologia i ekologia skorupiaków planktonowych (wioślarek i widłonogów), wrotków, liścionogów, meszek, zoobentosu oraz ryb, wodopójki Jezior Sosnowickich        
• badania ektoparazytofauny ludzi i zwierząt
• badania biologii i ekologii różnych grup organizmów wodnych i torfowiskowych oraz ocenę wpływu na nie antropopresji w celu utworzenia Poleskiego Parku Narodowego i Światowego Rezerwatu Biosfery „Polesie Zachodnie”, waloryzację wód Parku Krajobrazowego „Lasy Janowskie”, wpływ zasolonych wód kopalnianych LZW na biocenozy wodne

Dawni Pracownicy Zakładu i Katedry Zoologii: Janusz Domaniewski, Gabriel Brzęk, Robert Towarnicki, Stefan Gumiński, Janina Brzękowa, Juliusz Neiheiser, Włodzimierz Zwolski, Władysław Anasiewicz, Czesław Kowalczyk, Stanisław Radwan, Franciszek Czech, Władysław Żarow, Lucjan Adamczyk, Aleksander Kawecki, Helena Ciechańska, Jerzy Fall, Witold Kowalik, Zbigniew Danilkiewicz, Ryszard Kornijow, Barbara Popiołek, Barbara Stępień, Andrzej Demetraki – Paleolog, Jerzy Kołodziej, Lucjan Szydłowski, Elżbieta Zamolska /Ciołek/, Jacek Łętowski, /Sławomir Beeger, Mariusz Wójcik, Marian Flis, Krzysztof Olszak – Zakład Ekologii Zwierząt i Łowiectwa/

Obecnie w Katedrze Zoologii Ekologii Zwierząt pracuje 14 osób. Aktualna działalność naukowa pracowników Katedry Zoologii i Ekologii Zwierząt jest zróżnicowana i obejmuje:

• badania wodopójek (Acari, Hydrachnidia) w zbiornikach naturalnych i antropogenicznych /dr hab. Robert Stryjecki/. 
• badania chruścików (Trichoptera) obejmujące następujące aspekty: rozmieszczenie makro i mikrosiedliskowe oraz zróżnicowanie gatunkowe larw i imagines w określonych typach wód,  preferencje środowiskowe określonych gatunków i zgrupowań, reakcje na zmiany środowiska (naturalne i pochodzenia antropogenicznego) – chruściki jako bioindykatory (poziom gatunkowy, zgrupowań i grup funkcyjnych) /dr hab. prof. uczelni Edyta Buczyńska/
• środowiskowe zagrożenia dla biochemicznej odporność pszczół. Seroprewalencja wirusów odzwierzęcych wśród nornic /prof. dr hab. Jerzy Demetraki-Paleolog, dr Maciej Grzybek /
• zagadnienia dotyczące biologii, ekologii i filogeografii owadów z rzędów: chrząszczy (Coleoptera) oraz błonkoskrzydłych (Hymenoptera), w tym przede wszystkim oceny bioróżnorodności (oraz innych wskaźników biocenotycznych) chrząszczy stonkowatych na obszarach chronionych oraz projektowanych pod ochronę /dr Radosław Ścibior/
• zagrożenia i ochrona entomofauny w ekosystemie miejskim na przykładzie Thysnoptera. Morfologia wybranych rodzaju Quedius (Coleoptea: Staphylinidae). Biologia i ekologia wybranych muchówek związanych z obszarem medyczno-kryminalnym /dr Katarzyna czepiel-Mil/
• zagadnienia dotyczące biologii, ekologii i rozmieszczenia owadów fitofagicznych Curculionoidea i Chrysomelidae, Elateridae – gatunków o znaczeniu praktycznym, szkodników roślin uprawianych /ziół/, szkodników przechowalni substancji pochodzenia roślinnego i wykorzystywanych w walce biologicznej z chwastami / dr Krzysztof Pawlęga m.e., dr hab. Jacek Łętowski prof. em./
• badania z zakresu ekologii ekosystemów mokradłowych, problematyka ekologii i ochrony rzadkich gatunków roślin torfowiskowych oraz ich restytucji, w szczególności reliktowych oraz owadożernych gatunków flory rodzimej /dr inż. Barbara Banach-Albińska/
• problematykę dotyczącą specyficznych biomarkerów aktualnego statusu fizjologicznego  /biochemicznych, mikrobiologicznych i molekularnych/, u wybranych gatunków ślimaków lądowych /dr hab. prof. uczelni Danuta Kowalczyk-Pecka/
• ekologia i ochrona ptaków wodno-błotnych lasów i krajobrazu rolniczego /dr hab. prof. uczelni Grzegorz Grzywaczewski/
• badaniach z zakresu: ekologii stawów rybnych, interakcji między gatunkami wodnymi i wodno-lądowymi, ornitologii i herpetologii, bioróżnorodności i ochrony przyrody /dr Marek Nieoczym/
•  problematyka hodowli zamkniętych zwierząt łownych; badania morfologii poroży jeleniowatych; funkcjonowanie populacji zwierząt łownych; ocenę liczebności, preferencje siedliskowe, struktury populacyjne, waloryzacje środowisk w aspekcie wymagań populacji, zagrożenia dla zwierząt /prof. dr hab. Roman Dziedzic/

Oprócz ww. pracowników dydaktycznych i badawczo-dydaktycznych kadrę inżynieryjno-techniczną stanowi: mgr Urszula Wójcik, mgr inż. Witold Wawrzkiewicz i mgr inż. Wojciech Sekuła.

W Katedrze Zoologii i Ekologii Zwierząt realizowane są zajęcia dydaktyczne z ponad 40 różnych przedmiotów, ze studentami 13 kierunków na wszystkich poziomach studiów UP w Lublinie.