Czym jest Otwarty Dostęp?

« wstecz

Otwarty dostęp w nauce (Open Access) dotyczy udostępniania bez barier finansowych, technologicznych
i prawnych publikacji naukowych powstałych dzięki finansowaniu ze środków publicznych w celu umożliwienia ich wykorzystania przez naukowców, studentów, przedsiębiorców i całe społeczeństwo.

ź: https://www.gov.pl/web/nauka/otwarty-dostep-do-publikacji-naukowych

Dwa modele prawne : Gratis/Libre.

Otwarty dostęp gratis to „darmowy i otwarty dostęp – rozpowszechnianie utworu lub przedmiotu prawa pokrewnego
w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym oraz możliwość nieodpłatnego i nieograniczonego technicznie korzystania z nich zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub o innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa”¹

Oznacza “darmowy dostęp do treści, które można jedynie czytać lub wykorzystywać w ramach dozwolonego użytku prywatnego“²

Otwarty dostęp libre to „wolny i otwarty dostęp – rozpowszechnianie utworu lub przedmiotu prawa pokrewnego w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym wraz z udzieleniem każdemu licencji na nieograniczone, nieodpłatne i niewyłączne korzystanie z nich oraz z ich ewentualnych opracowań; licencja może zawierać postanowienia nakładające na korzystającego zobowiązania nienaruszające istoty uprawnienia do nieograniczonego, nieodpłatnego i niewyłącznego korzystania, takie jak obowiązek przekazania odbiorcy informacji o twórcy, producencie lub wydawcy, przedmiocie licencji oraz o jej postanowieniach, lub obowiązek udostępnienia odbiorcom przedmiotu licencji lub jego opracowania na takiej samej licencji.”³

Oznacza “darmowy dostęp do treści z prawami do ich ponownego wykorzystania (modyfikowania czy komercyjnego wykorzystania), zapewniany dzięki publikacji na licencjach Creative Commons.”⁴

^1,3K. Siewicz: Otwarty dostęp do publikacji naukowych: kwestie prawne. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2012, s. 12-13. http://repozytorium.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/335/K_Siewicz_Otwarty_dostep_do_publikacji_naukowych.pdf?sequence=4
^2,4E. Majdecka, K. Strycharz: Otwarta nauka: prawo autorskie i wolne licencje. Warszawa: Centrum Cyfrowe 2018,
s. 16 https://ngoteka.pl/bitstream/handle/item/362/Centurm-Cyfrowe_otwarta%20nauka_www.pdf?sequence=1

• “Otwarty dostęp do publikacji naukowych” – informacje i stanowisko Ministerstwa Nauki
  

   i Szkolnictwa Wyższego – https://www.gov.pl/web/nauka/otwarty-dostep-do-publikacji-naukowych

• Przydatne opracowania nt. otwartego dostępu:

K. Siewicz: Otwarty dostęp do publikacji naukowych : kwestie prawne. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2012 – [link]
E. Majdecka, K. Strycharz: Otwarta nauka: prawo autorskie i wolne licencje. Warszawa: Centrum Cyfrowe 2018 – [link]